Edgar Vincent, v-hrabia d’Abernon, uznał kiedyś ”Cud nad Wisłą” za jedną z najważniejszych batalii w historii powszechnej. Nie był w tej opinii odosobniony, bowiem Bitwa Warszawska 1920 r. występuje nadal w tej roli w niektórychCzytaj dalej

Dwie wybitne postacie w polskim alpinizmie to Wanda Rutkiewicz (1943-1992) i Jerzy Kukuczka (1948-1989). Pierwsza dama  wyprzedziła w zdobyciu dwóch najwyższych szczytów świata świetnych przecież polskich kolegów i zakończyła karierę osiągając 8 z 14-u himalajskichCzytaj dalej

Nie jest to pierwszy film islandzki o buncie kobiety przeciw władzy czy mafii. Ponad rok temu oglądaliśmy walkę z energetycznymi zanieczyszczeniami (Woman at war, zob. Dzwon na trwogę z Islandii,  strefa.se). Tym razem walka zCzytaj dalej

Najnowszy (emitowany w Szwecji) serial Marca Cousinsa ”Women make film” (2018) ma odcień feministyczny, bowiem autor ”The story of film” (2011, 15 odc.) tym razem ograniczył się do dzieł reżyserowanych przez kobiety. To drastycznie zawęziłoCzytaj dalej

Recenzja książki Görana Rosenberga ”Krótki przystanek na drodze z Auschwitz” pisze się w języku, który autor (książki, ale także recenzji) poznał jako pierwszy język, ale który (autor, nie recenzent) wkrótce potem zarzucił czy zapomniał. NieCzytaj dalej

Co łączy Al-Kaidę z IRA albo Północną Koreą? Co z tym wszystkim ma wspólnego ma wywiad rosyjski, polski, szwedzki i brytyjski? Ja już wiem i mam dobrą wiadomość dla miłośników literatury sensacyjnej: „Nielegalni” Vincenta V.Czytaj dalej

”Przeklęte lata” to dopiero siódmy pełnometrażowy film w reżyserii Andersa Refna (głównie pracującego jako montażysta), a  pierwszy od ponad 20 lat. Projekt niewątpliwie ambitny, ukazuje – nie po raz pierwszy – wojenne doświadczenia królestwa Danii.Czytaj dalej

Wybrańcy Bogów rodzą się późno. To im pozwala ogarnąć swym umysłem i doświadczeniem cały miniony dorobek w danej dziedzinie wiedzy. Historyk filmu Marek Haltof, po opublikowaniu sporego opracowania ”Polish national cinema” (2001, tłum. w 2004Czytaj dalej

Dziewięć lat temu, w roku 2011, Steven Soderbergh, amerykański reżyser szwedzkiego pochodzenia, przedstawił producentom scenopis filmu, jaki miał zamiar nakręcić. Żadna wytwórnia nie chciała wyłożyć pieniędzy na taką bzdurną i nieprawdopodobną historię. Reżyser, jakoś załatwiłCzytaj dalej

Pierwsza mowa szatana do rodu ludzkiego, zaczęła się najskromniej od słowa: dlaczego? – pisał Adam Mickiewicz. Ale do dzisiaj nie znaleziono na to pytanie odpowiedzi. Szatan odgrywa ważną rolę w poruszającym filmie braci Sekielskich ”ZabawaCzytaj dalej

W czasie zarazy upowszechniają się metody ograniczające międzyludzki kontakt. Przykładem może być tegoroczny, 27-y Festiwal Filmów Alpinistycznych im. Wandy Rutkiewicz organizowany w warszawskim Muzeum Sportu i Turystyki. Odwiedzam ten trwający 3-4 dni festiwal od kilkunastuCzytaj dalej

Czy to tylko sprawa wieku autorów, czy może nowej perspektywy, z jakie patrzymy na nasze życie? Z dystansu, z dojrzałością, z melancholią…? A może to tylko potrzeba „ułożenia” przeszłości dla samego siebie? Książki autobiograficzne iCzytaj dalej

Czy świat jest bardziej skomplikowany? Czy problemy bardziej złożone? Nie sądzę. Każde pokolenie staje przed tymi samymi dylematami i zadaje sobie te same pytania egzystencjalne. Ostatnia książka Andrzeja Szmilichowskiego to właśnie takie poszukiwanie odpowiedzi naCzytaj dalej

Od kilkunastu lat najważniejszym w Polsce ośrodkiem naukowym dotyczącym Holocaustu jest Centrum Badań nad Zagładą Żydów, przy Instytucie Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk (IFiS PAN). Główny jego dorobek to rocznik “Zagłada Żydów”, najczęściej wCzytaj dalej

Najpierw próbował opisać siebie i swój świat, później odpowiadał na pytania dlaczego jest tym kim jest. Potem przyszła kolej na znalezienie swojego nowego miejsca: w życiu, w toczącej się wokół nas historii. Eva Ekselius poCzytaj dalej

Gdyby Polska była krajem ludzi inteligentnych, to poparcie PiS-u spadło by. Ale mimo kompromitacji pisowców i Dudy, nie spada. Destrukcyjny Kaczyński jest kamertonem rezonującym z polską głupotą i zacofaniem. Jedno wzmacnia drugie. Tak pisała niedawnoCzytaj dalej

O tym jak bardzo potrzebne są książki o historii Polski w obcych językach, nie trzeba nikogo przekonywać. Dotyczy to zarówno opracowań historycznych jak i osobistych wspomnień. Ale pisanie o historii obliguje do rzetelności, chyba żeCzytaj dalej

Pretensjonalny tytuł książki świetnie pasuje do Aleksandra Zorkrota i jego ostatniej książki. Przede wszystkim dlatego, że nic w twórczości autora mieszkającego, a raczej należałoby powiedzieć – ukrywającego się w Uppsali, nie jest zwykłe i normalne.Czytaj dalej

Pierwszy rzut oka na niedawno wydaną książkę laureata Nagrody Polonii Szwedzkiej – Poloniki 2019, Macieja Klicha, każe przypuszczać, że są to obszerne wspomnienia zasłużonego działacza Niezależnego Zrzeszenia Studentów (NZS) i Solidarności, od dzieciństwa po dzieńCzytaj dalej

O ile omawiany na tych łamach szwedzki serial ”Kalifat” (TV1) mówił o rzeczach realnie zdarzających się tu i teraz (t.j. w ogarniętej od kilku lat wojną domową Syrii i zagrożonej terroryzmem Szwecji), to emitowany niecoCzytaj dalej

Daniel w jaskini lwów (poprawczak) i jego metamorfoza w fałszywego księdza – gdzieś w Beskidach – to jakby francuski ”Dr Knock” Julesa Romainsa, filmowany dwukrotnie (1951, 2017).  Także szantaż dawnego współwięźnia Pinczera przypomina wątek Lansky’egoCzytaj dalej

Aleksandra Kołłontaj (1872-1952) – rewolucjonistka (tak najczęściej określana przez autora omawianej niżej monografii), feministka avant la lettre, polityk i dyplomat – do dziś jest uważana za postać nietuzinkową i kontrowersyjną. Doczekała się ona (choć nieCzytaj dalej

“Legiony” Dariusza Gajewskiego to imponująca inscenizacyjnym rozmachem panorama militarna, na tło której rzucono indywidualne losy przypadkowego trójkąta: dwóch panów i jednej pani. W wątku jednego z nich dużą rolę odgrywa ponadto oficer “Król” Kaszubski (wCzytaj dalej

Jubileuszowy, 30-ty festiwal filmowy w Sztokholmie przyniósł, jak zwykle, zróżnicowany zestaw tytułów, zgrupowanych w pewnej ilości kategorii. Obejrzenie wszystkich czy nawet większości filmów jest oczywiście niemożliwe. Nawet do obowiązków jurorów, specjalnie przyszeregowanych do różnych kategorii,Czytaj dalej

O PAX-ie można powiedzieć dużo: dobrze i źle. Bolesław Piasecki to jedna z ciekawszych postaci powojennej Polski, ale też wyjątkowo dwuznaczna. Nasze rodzinne życie związane było z PAXem – jak domyślam się, był to jedynyCzytaj dalej

To lektura lekka, łatwa i przyjemna. Zwłaszcza dla czytelnika, który interesuje się trochę historią. “Dyplomatyczny cicer cum caule” Jakuba T. Wolskiego to zbiór anegdot – i historycznych i współczesnych – dotyczących dyplomacji. Niektóre historie sąCzytaj dalej

Nie mam wykształcenia filologicznego i nie jestem krytykiem literackim. Jeśli recenzuję książki, to raczej należące do literatury faktu, szczególnie, gdy dotyczą one dziedzin, w ramach których działam od dawna: filmu i alpinizmu, niekiedy także historiiCzytaj dalej

Lisy pod Belwederem, piękne mandarynki i sarny w Łazienkach, bobry nad Wisłą na wysokości Stadionu Narodowego… Trzeba tylko mieć oczy i uszy otwarte. Dziki, urokliwy i pełen niespodzianek świat zwierząt, odkrywa w Warszawie Arkadiusz SzaraniecCzytaj dalej

“Sex liter luft” to 186 stron, które nie porywają. Mimo to debiut Andrzeja Tichego, pisarza pochodzącego z polsko-czeskiej rodziny, mieszkającego w Malmö, został uznany za jedno z odkryć literackich 2005 roku. Prozatorski debiut Andrzeja TichegoCzytaj dalej

Ten film miał przewrócić do góry nogami świat polskiej polityki, pisano o bojkocie filmu przez media “narodowe”, zapowiadano procesy sądowe… I co? Nic. “Polityka” Patryka Vegi okazała się niewypałem. Vega to nie Bareja, a „Polityka”Czytaj dalej

Polska mniejszość w USA była na ogół reprezentowana w filmach hollywoodzkich przez najczęściej epizodyczne postacie o polskich nazwiskach – szeregowcy, co najwyżej sierżanci w armii i flocie. W obrazie przestępczości i w gatunku kina gangsterskiegoCzytaj dalej

Tę książkę rzeczywiście warto przeczytać! Psychologiczny wizerunek emigranta kreślony przez Jacka Kubitsky’ego pełen jest trafnych spostrzeżeń. I brutalnych prawd… Najpierw Kubistky swoją książką ”Szwecja od środka” lansował różne stereotypy na temat Szwecji wywołując tym olbrzymiąCzytaj dalej

Jubileuszowy przegląd, na ogół nowych polskich filmów, organizowany przez Instytut Polski w Sztokholmie, przeważnie w kinie Zita, przyniósł być może niezamierzony, a ważny wątek pojawiający się w różnych kontekstach wkilku filmach: sprawa polsko-niemieckiego pojednania. ByćCzytaj dalej

Wydaje się, że pisarze żydowscy średniego pokolenia zaczynają wracać do swoich korzeni, do historii swoich rodziców, którzy pochodzą z dawnej Polski. Tak czyni w ostatniej swojej autobiograficznej książce pisarz izraelski Amos Oz, którego ojciec pochodziłCzytaj dalej

Po jednej próbie w kinie fabularnym (Between two fires, 2010) Agnieszka Łukasiak powraca do dokumentu. Jej najnowszy film jest eksperymentem. Ambicja dotarcia do przyczyn agresji, posuwajęcej się aż do terroryzmu, każe jej przeprowadzić badania dwóchCzytaj dalej

Jakże często o naszych losach decyduje przypadek. Gdyby nie parokrotne aresztowanie i przetrzymywanie przez Sowietów Tadeusz Cynkin (1920-2014) zdążyłby do Buzułuku i wstąpił do Armii Polskiej organizowanej przez gen. Andersa. Nie zdążył. Na ochotnika zgłosiłCzytaj dalej

Nawiązując do klasyka filmu grozy – ”Piątek 13-go” (1980) – poświęćmy chwilę uwagi dwóm wchodzącym na ekrany filmom szwedzkim. Pierwszy warto zasygnalizować, bo tu szykuje się faworyt do nagrody Guldbagge dla najlepszego filmu roku, lub/iCzytaj dalej

Surowa polska rzeczywistość lat 50. Chwila przełomu i próba poukładania świata wedle nowych zasad. Nastoletni chłopiec udaje się w wielowymiarową wędrówkę po socjalistycznym świecie. R. A. Antonius dzieli się wspomnieniami, które wymykają się realności iCzytaj dalej

Przedpremierowe pokazy dla prasy są niekiedy połączone ze specjalnymi procedurami, jak podpis zobowiązania do nie drukowania recenzji przed określonaą datą czy deponowanie telefonów komórkowych, mogących służyć pirackiemu rejestrowaniau filmów w czasie projekcji. W dodatku naCzytaj dalej

W roku 1973 urodził się mój syn. W tym samym roku zmarł król Gustav VI Adolf  i na szwedzki tron wstąpił jego wnuk, Karl XVI, do dziś nam łaskawie panujący. Wszystkie te wydarzenia zakasował latemCzytaj dalej

”Sonety krymskie” Adama Mickiewicza to nie tylko poetycki zapis podróży po obcym kraju, ale również podróż w głąb siebie. W świat uczuć i metafizyki. Nowatorski charakter ”Sonetów”, wydanych po raz pierwszy w Moskwie w 1826 rokuCzytaj dalej