Wielu celebrytów dorabiało się przed Tyrmandem własnych Abecadeł i Alfabetów. Poczynając od Kisiela, poprzez Miłosza, Słonimskiego, po Urbana; kolejność alfabetyczna, ale też w pewnym stopniu gradacja. Większość z nich miała możliwość samodzielnego opracowania, a takżeCzytaj dalej

Moja znajomość z Andrzejem Szmilichowskim, a właściwie z jego twórczością – z esejami, poezją i powieściami – rozpoczęła się znacznie wcześniej, zanim poznałam samego pisarza. Z czasem prowadziłam parę jego wieczorów literackich, opublikowałam też naCzytaj dalej

Ciekawość i empatia to niemal zawsze właściwa recepta na dobrą książkę. I nie chodzi o to by za każdym razem być ”sympatycznym” dla bohaterów opowieści, ale o odnajdywanie w każdym z nich tego, co najbardziejCzytaj dalej

Czy już mamy (w Niemczech i EU) kryzys porównywalny do lat 1920-1933? Czy należy się obawiać dojścia do władzy neofaszystów? Nie ulega wątpliwości, że trzeba postulować kroki zmierzające do delegalizacji jakichkolwiek ruchów neototalitarnych, które wCzytaj dalej

Najbardziej później znanym oficerem sowieckiego wywiadu wojskowego GRU, mającym dostęp do tajnych materiałów o wymiarze strategicznym, był płk. Oleg Penkovskij (1919-63), współpracujący z brytyjskim wywiadem (MI6), zdemaskowany przez KGB, poddany śledztwu, torturom i stracony wCzytaj dalej

W Wydawnictwie ”Polihymnia” w Lublinie ukazała się nowa książka mieszkającej w Sztokholmie i (Lublinie) Anny Winner. ”Na Rasę” to autentyczna historia kobiety, która jako dziecko została zabrana z Polski w ramach programu Lebensborn i przeznaczonaCzytaj dalej

Społeczeństwo Stanów Zjednoczonych A.P. to był zawsze ”melting pot”, konglomerat różnych ras i i narodowości. Zrazu dominowali biali, czy nawet pewien ich odłam – WASP (White Anglo-Saxon Protestants), później wzmocnieni o białych Europejczyków: Irlandczyków, Włochów,Czytaj dalej

Miasto to skomplikowany organizm, który cały czas ewoluuje. Historia powstawania miast to nie tylko historia cywilizacji, ale także historia przemian ideologicznych i kulturowych. Struktura miasta ma swój sens i właśnie o tym pisze w swojejCzytaj dalej

Już drugi rok z rzędu Muzeum Sportu i Turystyki w Warszawie organizuje w formie cyfrowej transmisję (już 28-y) Przegląd Filmów Alpinistycznych im. Wandy Rutkiewicz (8-9 maja 2021). Pierwszego dnia przedstawiono obszerny blok tematyczny: K2. TaCzytaj dalej

Pisałem na tych łamach już dwa lata temu o nadmiarowej proporcji ras nie-białych w filmowych rolach, dotąd obsadzanych przez ”Europejczyków”. Nowy przykład tej tendencji to Franz Biberkopf, tragiczny bohater książki Alfreda Döblina (1929) i dwóchCzytaj dalej

To nowy tomik wierszy Barbary Kobos Kaminskiej, poetki od lat mieszkającej w Lund i wydającej swoje utwory w języku polskim i szwedzkim. Z treścią zbiorku ładnie współgra ilustracja zamieszczona na okładce: postać kobiety zmierzającej zeCzytaj dalej

Wydany ostatnio przez Wydawnictwo Polonica w Sztokholmie tomik poezji Jolanty Szutkiewicz „Mellan mörkret och ljuset” pozytywnie został przyjęty przez Czytelników i krytyków. Między innymi o tomiku tak pisze Monika Titor, dziennikarka Radia Szwedzkiego: Jolanta SzutkiewiczCzytaj dalej

Dwa równoczesne, cyfrowo dostępne przeglądy filmów naszych południowych sąsiadów to może ni mniej ni więcej uczta dla kinomanów w czasie zarazy. Tegoroczny, jubileuszowy, X-ty Festiwal Filmów Bałkańskich (12-24.4) nie po raz pierwszy pobudza do myśleniaCzytaj dalej

Szczęśliwym warto być za życia. Także docenianym, co jest jednym z warunków szczęścia, satysfakcji, zadowolenia z siebie. Nic z tego nie występuje po śmierci. A taki jest los wielu wybitnych ludzi. Najwybitniejszy przykład? Franz Kafka.Czytaj dalej

Osoba o narcystycznych skłonnościach nigdy się nie zmieni. Jeżeli jesteś w związku z taką osobą, tylko od ciebie zależy, czy wyzwolisz się od jej manipulacji. Kropka. Tak brzmi najprostsza konkluzja książki ”Genomskåda narcissisten”. Na czymCzytaj dalej

Mój stryj często powtarzał, że są ludzie, którzy uwielbiają opalać się w cieniu cudzej sławy. Balzak napisał, że upragniona sława jest prawie zawsze koronowaną nierządnicą. Myśli te przyszły mi do głowy po lekturze książki MartyCzytaj dalej

W którymś momencie życia zawsze przychodzi chęć rozliczenia się bądź podsumowania tego co doświadczyliśmy. Ktoś napisał, że każdy z nas obrasta w zdarzenia, których wspomnienie hamuje radość życia. Ale nie zawsze. Bywa też odwrotnie –Czytaj dalej

„Będzie to rodzaj autobiografii, wspomnienia jabłka, które nadal leży w cieniu jabłoni”, pisze autorka na wstępie swej książki, przygotowując niejako z góry jej odbiorcę na osobisty charakter tych wspomnień. Zwłaszcza podtytuł – czyli ja jakoCzytaj dalej

Teddy Trela, pisarz i poeta mieszkający w Sztokholmie, opublikował ostatnio nową książkę pod tytułem Kamieniarz Emil Armata (2020). Jest to powieść sensacyjna i w pewnym stopniu także obyczajowa, której fabuła rozgrywa się pod koniec lat sześćdziesiątychCzytaj dalej

Rozpętana przez Amerykanów arabska wiosna, gdy narody uznały, że po Saddamie Husseinie winny paść dalsze głowy dyktatorów, doprowadziła w pierwszym rzędzie do sukcesu radykalnych islamistów (czyt. terrorystów) w wielu krajach. Reakcja kręgów zachowawczych zastopowała tenCzytaj dalej

Winston S. Churchill obiecał swym rodakom – w głośnym przemówieniu na początku II wojny światowej – blood, sweat and tears. Ludzki pot ze środka tej triady wywołują trudne ćwiczenia fitness, prowadzone przez Sylwię Zając. TaCzytaj dalej

Człowiek ma dwie natury: jedną własną i drugą, którą dziedziczy po przodkach. Już wyznawcy hinduizmu twierdzili, że podświadome powiązanie z przodkami tworzy się przy powstawaniu pierwszej komórki, czyli w czasie poczęcia. Emocje i przeżycia rodziców orazCzytaj dalej

Pisarze urodzeni w Polsce, debiutujący zaś w Szwecji w nowym języku i kontynuujący tu literacką działalność nie są zjawiskiem codziennym. Po II wojnie światowej należały do tej grupy Zenia Larsson i Mira Teeman, nieco późniejCzytaj dalej

Lubię książki, o tych naszych prywatnych, małych ojczyznach. Są z reguły pełne nieznanych mi szczegółów, bardzo osobiste, porywające. A gdy wzbudzą ciekawość, to wtedy sięgam po mapę, plan miasta, i szukam tam opisywanych miejsc. ByCzytaj dalej

Niezły pomysł TVPolonia dla pasma seriali kryminalnych, emitowanych pod zbiorczym tytułem Mocne  Kino Nocne, trwa nadal. Po pierwszych,  podsumowanych niedawno na tych łamach pt. Psiarnia, przyszły następne (zob. niżej). Większość tych seriali (niektóre jeszcze trwają)Czytaj dalej

Te wiersze to jak podróż w czasie. Chronologiczny zapis nastrojów, niepokoju, fascynacji. Świetny debiut poetycki. Tomik Anny Winner „W cieniu jarzębiny” pobudza do refleksji. By lepiej zrozumieć tę chronologiczną podróż w czasie, trzeba oczywiście znaćCzytaj dalej

Jolanta Szutkiewicz podjęła się zadania trudnego. Tomik wierszy po szwedzku to wyzwanie dla polskiego autora mieszkającego w Szwecji – co prawda lat już niemal 40 – ale dla którego język szwedzki jest wciąż drugim językiem.Czytaj dalej

W 2009 roku ukazały się w Polsce trzy publikacje poświęcone w całości filmowi skandynawskiemu, głównie szwedzkiemu. Na pewno dwie z nich – zainspirowane wrocławskim festiwalem Era Nowe Horyzonty, ale wydane przez krakowską oficynę Ha!Art, m.in.Czytaj dalej

Szeroki jest wachlarz opinii o powieści Grzegorza Musiała “Ja, Tamara”, fabularyzowanej biografii malarki Tamary de Łempickiej (1898-1980), przez wiele lat szerzej znanej na świecie niż w Polsce. Jedni wychwalają pod niebiosa, dla innych to grafomania.Czytaj dalej

Pisząc kiedyś (NGP 19/2019) o książce Manueli Gretkowskiej ”Poetka i książę”, wyraziłem zaniepokojenie, czy fabularna relacja z niepotwierdzonego źródłowo romansu Jerzego Giedroycia i Agnieszki Osieckiej znajdzie zrozumienie u współczesnego czytelnika, w dużym procencie żyjącego wieleCzytaj dalej

Pandemia spowodowała kilkumiesięczne opóźnienie w  zorganizowaniu dorocznego festiwalu filmów polskich w Gdyni. Impreza odbyła się w grudniu bez udziału publiczności. Filmy pokazywano on-line, ale ilość wręczonych nagród nie zmniejszyła się. Niektórym warto poświęcić nieco uwagi.Czytaj dalej

Wszystko zaczęło się od ewolucji slangu. Jeszcze w latach 1950. mieliśmy prawomyślny tytuł ”Złodzieje i policjanci” jako oddanie w polszczyźnie włoskiego oryginału – farsy z komikiem Toto: ”Guardi e ladri”. Zresztą za komuny nie byłoCzytaj dalej

Do tej pory Agata Bloch miała na swoim koncie poetyckim parę wierszy drukowanych parę lat temu w dodatku literackim Nowej Gazety Polskiej. Całkiem niedawno jej wiersze znalazły się w “Antologii polskiej poezji w Szwecji. GłosyCzytaj dalej

Poezja bywa hermetycznym zapisem, który nie zawsze łatwy jest do odczytania. Amerykański poeta, Robert Frost, napisał kiedyś, że poezja jest wtedy, gdy emocje znajdują swoje myśli, a myśli znajdują swoje słowa. Może właśnie dlatego każdaCzytaj dalej

Na ogół unikam seriali. Wyjątek robię dla seriali krótkich, nie przekraczających 6-ciu, co najwyżej 13 odcinków. Nigdy nie oglądam tasiemcowych telenowel, na wzór radiowych “Matysiaków” czy “W Jezioranach”, ciągnących się latami i ukazujących – jakCzytaj dalej

Francuska (i każda inna) polityka autorska lansowała od dawna reżysera, jako głównego twórcę filmu. Nie wdając się w ocenę tego podejścia (które często podzielałem) chciałbym przypomnieć znaczenie aktorów (płci obojga), niegdyś włączonych w t.zw. StarCzytaj dalej

Pandemia uniemożliwiła mi obejrzenie najnowszego filmu polsko-szwedzkiego dokumentalisty Jerzego Śladkowskiego. Poniżej znajdą się zatem tylko luźne uwagi na temat niektórych jego poprzednich filmów, najczęściej realizowanych w Rosji. Milion koron wysupłany przez Szwedzki Instytut Filmowy naCzytaj dalej

Prawie ćwierć wieku temu debiutował brytyjski reżyser Peter Cattaneo wystrzałową komedią THE FULL MONTY (Allt eller inget/Goło i wesoło, 1997) osnutą na typowym przypadku kilku bezrobotnych, którzy opatentowali znakomity pomysł występu estradowego z trzema balonikamiCzytaj dalej