W ogrodzie Japończyka pana Itaru Sasaki stoi stary kiosk, odległe wspomnienie czasów telefonii przewodowej. Nie jest nigdzie podłączony i – używając języka, którego nie cierpię – można rzec, jest niezależnym i suwerennym kioskiem! Gdy podnieść słuchawkę, słychać tylko szum wiatru,Czytaj dalej

Na początku mojego życia w Szwecji z niepokojem słuchałam języka polskiego mojego mieszkającego tu 30 lat męża. Udało mi się w dużym stopniu poprawić jego i tak bardzo dobrą polszczyznę a ja sama zarzekałam się na mamę i tatę, żeCzytaj dalej

Nawet w tak wykształconej, zamożnej i legalistycznej grupie, jaką stanowią prawnicy z Harvarda, nie potępia się niekomercyjnego dzielenia się plikami bez licencji – wynika z badań prof. Dariusza Jemielniaka z ALK. ”To sugeruje zmiany i powinno dać decydentom do myślenia”Czytaj dalej

Östermalmstorg. Godzina 15. Beata ma pół godziny przerwy między jedną a drugą pracą. To ledwie wystarcza na zjedzenie kanapki. O normalnym obiedzie nie można nawet myśleć. Nie może spóźnić się do pracy, bo każde spóźnienie to groźba jej utraty. ZresztąCzytaj dalej

Gdy spotkałem Tłumacza nie mogłem opanować rozczarowania. Ze słuchawki dobiegał ciepły baryton kulturalnego pana, a zobaczył chude pokurcze zalatujące brudnym ciałem, z wmontowanym w twarzy półuśmieszkiem cwaniaka z bazaru. Tłumaczył, że znalazł mój telefon w liście członków SFF, a przyjechałCzytaj dalej

Niemal połowa Polaków wywodzi się z żeńskiej linii genetycznej Helena, nazwanej tak od imienia jednej z ”pramatek Europy”. Linia ta występuje najczęściej w Europie Zachodniej, a szczególnie w Hiszpanii i w Portugalii. Najnowsze badania Pracowni Biobank Katedry Biofizyki Molekularnej UniwersytetuCzytaj dalej

Zawsze mnie trochę śmieszy, gdy słyszę jak ktoś mówi o przepastnych głębiach rosyjskiej duszy, o znanym na całym świecie polskim zawadiactwie, o Szwecji jako państwie spełnionej sekularyzacji. Myślę, że w Szwedach tkwią bardzo specjalne duchowe doświadczenia. Mieszka w nich oryginalnaCzytaj dalej

Oportunista nienawidzi odważnego, bo jego odwaga jest wyrzutem sumienia oportunisty. Tchórz omija jednoznaczność, bo jego życiem jest krętactwo. Obaj nie lubią prawdy, bo żyją z półprawd. Angielskie określenie artificial intelligence znaczy sztuczna inteligencja, i używane było dotychczas, gdy była mowaCzytaj dalej

Super interes, czy ryzykowna gra? Inwestowanie w bitcoin to rosyjska ruletka z wirtualnym pistoletem przy skroni. Jak podaje Cointelegraph, polska kryptogiełda Coinroom zamknęła nagle swoją działalność. Z mediów społecznościowych znikęła zarówno strona giełdy, jak i … pieniądze zainwestowane przez użytkowników.Czytaj dalej

Rzadko kiedy Polak chce za granicą mieszkać koło drugiego Polaka. Pojęcie “getta” kojarzy nam się fatalnie: Polak to nie nasz naturalny przyjaciel, a raczej konkurent i wróg. Lepiej więc mieszkać od niego z daleka. Polak Polakowi robi złą opinię, aCzytaj dalej

Zastanawiają mnie – jak wielu ludzi zainteresowanych tym, co się w kraju dzieje, niezrozumiale wysokie słupki popularności rządu Prawa i Sprawiedliwości wśród potencjalnych wyborców. W końcu doszedłem do moim zdaniem jedynego możliwego wniosku, który odpowiada „bazowo” na to pytanie. OtóżCzytaj dalej

Interesuje mnie człowiek. Człowiek i jego zachowanie. Interesuje mnie też całe społeczeństwo i jego mentalność. Przebywanie na szwedzkiej uczelni razem ze szwedzkimi studentami jest dla mnie wielką frajdą, bo mogę obserwować ludzi i jak detektyw, dzieląc włos na czworo, poznawaćCzytaj dalej

Wystarczyło posłuchać na wakacjach i obozach żeglarskich o wilkołakach i meduzach, bym miał makabryczne sny. Trochę pomagało spanie przy zapalonej lampie (pomaga do dziś), bo złe nie lubi jasności. Jest coś niepokojącego, bo nieznanego, w ciemności. Kiedy to się skończyło?Czytaj dalej

Czy wiesz, że pierwsza szczepionka przeciwko polio była wynaleziona przez Polaka? Słynny lew rozpoczynający seans filmowy to znak rozpoznawczy jednej z najwybitniejszych wytwórni filmowych, a protoplastą tej firmy nie był Amerykanin, a ambitny Polak-emigrant. Najpopularniejsza dziś firma branży IT iCzytaj dalej

Zaczęło się od protestów. Zawsze zaczyna się od protestów, bez względu na to, o co chodzi: budowę czy rozbiórkę, zbrojenie czy rozbrojenie, instalację czy likwidację, otwarcie czy zamknięcie. Nie lubimy zmian. „Wszystkie zmiany są na gorsze” – to początek znanejCzytaj dalej

Tekst ten napisałem i wygłosiłem z okazji Jubileuszu piętnastolecia polskiego redakcji w Radio Szwedzkim. Został potem opublikowany w periodyku wydawanego przez Uniwersytet w Uppsali ACTA SUECO-POLONICA, redagowanym przez profesora Andrzeja Nilsa Ugglę. O polityce Szwed jest zachowawczym liberałem, który głosujeCzytaj dalej

Od zarania dziejów ludzie dążyli do porozumiewania się nie tylko mową i gestami, ale także przy pomocy inskrypcji, rycin, symboli, a w końcu pisma. Historia powstania pisma to obszerna wiedza i, w dużym uproszczeniu, pismo można podzielić na obrazkowe bezCzytaj dalej

Początki emigracji to niełatwy czas. Nie tylko dlatego, że wszystko jest nowe i obce, ale przede wszystkim dlatego, że tęskni się za krajem ojczystym. Za tymi, których się zostawiło, za rodziną i przyjaciółmi, za znajomymi uliczkami, smakiem ulubionych potraw oraz zaCzytaj dalej

Czytamy, słuchamy, patrzymy, myślimy o tym, co się wokół dzieje, i martwimy się. Czy słuszny to niepokój i czy jest się, czym martwić? Tak i nie. Przysłowiowa butelka whisky jest w połowie pusta, ale i w połowie pełna. Oto paręCzytaj dalej

Biblioteka, chłopczyk dwulatek obserwuje mężczyznę dźwigającego stos książek. Mężczyzna stękając próbuje bezskutecznie otworzyć drzwiczki regału. Malec obserwuje go, opuszcza bezpieczny azyl przy matce, podchodzi do regału otwiera drzwiczki i szuka kontaktu wzrokowego potwierdzającego, że mężczyzna jest zadowolony z jego pomocy,Czytaj dalej

Napewno nie zazdrościłem mu śmierci samobójczej w wieku 58 lat. Czy mogłem mu pozazdrościć pisarskiej kariery w USA? Taki zarzut przedstawił mi wiele lat temu pewien dziennikarz z Polski, spotkany przypadkowowo na wycieczce łodzią w labiryncie odnóg Mälaren w centrumCzytaj dalej

Tak, Szwedzi to milczący naród. Chyba właśnie z tego powodu ich lubię. Obserwując z polskiej perspektywy, oprócz zakorzenionej demokracji, milczenie jest najbardziej zauważalną cechą narodową Szwedów. Ale ponieważ w granicach państwa istnieją trzy nacje: Szwedzi, Samowie, Finowie, naród ten milczyCzytaj dalej

Siedemdziesiąta piąta rocznica bitwy pod Monte Cassino, zamieniona w legendę za przyczyną dziennikarza Melchiora Wańkowicza, autora książki „Bitwa” wydanej na emigracji, później w PRLu pod zmienionym tytułem „Monte Cassino”. Stało się, weszli na to przeklęte wzgórz i postawili stopę naCzytaj dalej

W znanym eseju „Notes on nationalism” datowanym w maju 1945. autorstwa Georga Orwella, jest taki akapit: „Nacjonalizmu nie należy mieszać z patriotyzmem. Oba słowa używa się w tak różnych i niejasnych sytuacjach, że każdą definicję można zastąpić inną. Patriotyzm toCzytaj dalej

Chciałabym zapoczątkować serię felietonów o szwedzkiej mentalności. Na początek – o pierwszym kontakcie ze Szwedem, czyli: o co nie pytać Szweda. Wakacje. Nie pytaj Szweda, gdzie spędził wakacje i sam też nie mów. Szczególnie, jeśli były to wakacje na jakiejś rajskiejCzytaj dalej

Czy ćwiczenia sportowe przedłużają życie? Ależ skąd! Ludzkie serce jest tak zaprogramowane, aby uderzało określoną ilość razy. Nie marnujmy tedy jego pulsacji na bezsensowne poruszanie ciałem. Stwierdzenie: ”Sport to zdrowie!”, jest na tyle trafne, na ile słuszna sugestia, że galopCzytaj dalej

Masowa migracja ostatnich lat sprawiła, że pytanie postawione w tytule na­brało nowej aktualności. I zależnie od okoliczności – odpowiedzi mogą być różne. Gdyby zielo­ny ludzik z innej planety zapytał mnie – kim jestem? – odpowiedziałabym, że mieszkanką Ziemi. Na toCzytaj dalej

Miles Davis, król jazzu, muzyk który nie zwykł osiadać na artystycznych laurach. Zmienił jazz parokrotnie. Wstrząsnął bepopem, nagrał pierwszy album cooljazowy, był prekursorem jazz-rocka. Zachwycony Strawińskim i Chopinem, uznany mistrzem improwizacji, kojarzony był  jednak z lakonicznym, melodycznym stylem gry, ceniącymCzytaj dalej

Sięgnę do „prehistorii”. Dla młodego człowieka żyjącego w Polsce „Ludowej” wyjazd do Zakopanego, na Mazury, Trójmiasta, Warszawy, Szczecina, był wydarzeniem takim, jak dziś nad Morze Czerwone, Wyspy Kanaryjskie, czy Malwiny. Podróże zagraniczne były sennym marzeniem ściętej głowy, inaczej mówiąc przywilejemCzytaj dalej

W ostatnich latach nastąpiła eksplozja wydawnicza. Ilość nowych tytułów pobija rekordy. Sama należę do grona samozwańczych grafomanów. A, co zadziwia jeszcze bardziej, to fakt, że na jednego autora-mężczyznę przypada kilka kobiet. Trudno to wytłumaczyć. Nie jestem feministką, tylko humanistką, nieCzytaj dalej

Gdy poznałem moją przyszłą żonę, niemal 50 lat temu, ulegała ona wówczas zgubnemu nałogowi palenia papierosów. Sam paliłem wówczas – jak i zawsze – mało, ale pod jej wpływem zacząłem palić więcej. I tak sobie zgodnie popalaliśmy jakiś czas, ażCzytaj dalej

Wszyscy może nie, ale większość w miarę oczytanych wie, że w Indiach żyje masa ludzi. Są także tacy, którzy twierdzą, że nie będzie dla nich zaskoczeniem, jeżeli we wcale nie bardzo odległym czasie, Indie prześcigną Chiny i wyjdą na pierwszeCzytaj dalej

Pamiętam, jakby to było wczoraj. Jesień 1973 roku. Uniwersytet Śląski w Katowicach. Jesteśmy studentami historii. Z uwagą słuchamy wykładów prof. Stefana Marii Kuczyńskiego, wybitnego znawcy epoki Jagiellonów. Pan Profesor, staroświecki, przedwojenny gentleman, mówił piękną polszczyzną, zawsze nienagannie ubrany, imponował namCzytaj dalej

Taką tezę mam: Uładzony świat stabilizacji zniknął wraz z końcem Pierwszej Wojny Światowej. Świat zrównoważonego postępu, budowany na ideach oświecenia, wspólnoty, dialogu, stabilnej kultury, gdzie było miejsce na klasyczną sztukę, ale i awangardę, umarł. Skonał w początkowych latach dwudziestego wieku,Czytaj dalej

Polski Kodeks Honorowy Władysława Boziewicza ukazał się po raz pierwszy we wrześniu 1919 roku. Krakowianin (boć książeczka wydana w grodzie Kraka) prorokował w przedmowie: Można śmiało zaryzykować twierdzenie, że tak długo, pokąd prawna kultura naszych społeczeństw karać będzie czynną zniewagąCzytaj dalej

Przeczytałem niedawno trylogię Mirosława Przylipiaka o kinie bezpośrednim. Wiele tam rekapitulacji muzyki pop i rock, co mi przypomina, że na jej entuzjastyczne przyjęcie w połowie lat 1960. byłem już nieco za stary… No, powiedzmy niedość młody. Nie potrafiłem również zaakceptowaćCzytaj dalej

Na emigracji pojęcie DOM nabiera szczególnego znaczenia. Nie tylko w sensie symbolicznym, jako gniazdo, w którym człowiek czuje się jak u siebie, ale i zupełnie przyziemnym, w sensie przysłowiowego dachu nad głową i czterech kątów. Na początku jest zagubienie, (mówię subiektywnie),Czytaj dalej

Pytanie jak świat stare – Czy w kosmosie istnieje inteligentne życie? Znalazło kolejnych ambasadorów: supermózg Stephen Hawking, twórca Facebook Mark Zuckerberg, miliarder Jurij Milner, uruchomili ambitny projekt znalezienia dowodów na istnienie, poza planetą Ziemia, istot inteligentnych. Rok 1977 zaznaczył sięCzytaj dalej

Od dawna śledziłam i zaczytywałam się w wegańskich blogach zastanawiając się, czy nie pożegnać się z mięsem i mlekiem. Z mięsem poszło łatwo, szczególnie, gdy zauważyłam, że kupionego w naszych szwedzkich marketach mięsa nawet moje koty nie chciały jeść. NieCzytaj dalej

Kiedy się kogoś kocha, kocha długo i prawdziwie, zapewne powinno się go znać wyjątkowo dobrze. Ale kiedy się kogoś nienawidzi dziesiątki lat, zna się go tak straszliwie dobrze, że bardziej się nie da i nie może już niczym zaskoczyć, doprowadzićCzytaj dalej

Nie wiem jak napisać, co mam na myśli, aby nie zabrzmiało nieżyczliwie, gorzko, moralizująco, zarozumiale, oszczędnie, słowem zabijając przyjemność, ale trudno się powstrzymać przed zadaniem pytania: Czy rzeczywiście musimy bez przerwy latać naokoło świata? Czy to nie zaczyna być cokolwiekCzytaj dalej

Jakie barwy ma świat astralny? Trudno powiedzieć. Mnie wydaje się, że bardziej jest czarno-biały, jak kolorowy. Innymi słowy mówiąc, myślę że astralem, który powszechnie nazywany jest niebem, rządzi albo – albo. W świecie bez masy, boskim świecie, nie ma negocjacji,Czytaj dalej

Nie wiedziałem, że te wszystkie dni, co za mną, to życie, pisał szwedzki poeta Stig Johansson, i obudził zadumę. Mimo podobieństw, ludzkie istnienia różnią się jednak od siebie. Wydarzeniami, tempem, pulsem, znaczeniem, ale przede wszystkim czasem. Gdy ktoś na przykładCzytaj dalej

Mam za sobą czterdzieści sześć lat przeżytych w Szwecji. Nie w kij dmuchał, kawał czasu, ale nie podjąłbym się oceny tych lat, ani miejsca. Różnie się pod różnymi geograficznymi szerokościami mierzy stan ducha, a to przecież główna baza oceny, choćCzytaj dalej

Trzeba mieć czysty umysł, czysty jak chłodny powiew poranka, by zaprzyjaźnić się z zapachami. Z choinkowym aromatem świerkowej gałęzi, ostrą wonią żywicy, zapachem świeżo skoszonej trawy, wiosennym paleniem liści, ziemi po deszczu, oddechem lasu po burzy, porannej kawy, świeżego pieczywa,Czytaj dalej

Niżej publikujemy dramatyczny list jaki na swoim profilu Facebooka opublikował Rafał Gaweł, założyciel Ośrodka Monitorowania Zachowań Rasistowskich i Ksenofobicznych. Wystąpił on o azyl polityczny w Norwegii. W mediach społecznościowych poinformował, że wyprowadził się tam z rodziną, bo w Polsce ”groziłoCzytaj dalej

W pobliżu  miejsca gdzie mieszkamy jest jezioro. Pieszo dociera się tam w pół godziny, a samochodem w parę minut. Jezioro ma swą oficjalną nazwę, ale dla mnie zawsze będzie Rajskim Jezio­rem. Z parkingu prowadzi leśna ścieżka, gdzie latem zrywam dojrzałe,Czytaj dalej

Na początek anegdotka. Na moście Kierbedzia stoi jąkała i pyta przechodzącego mężczyznę: Któ-któ-która godzina? Ten odpowiada: Pią-pią-ta! Jąkała zrzuca go z mostu, a ten walcząc o życie woła: Ra-ra-ratunku!!! Co jąkała komentuje: Pa-pa-patrz Pan ja-ja-jaki uparty! To-to-tonie, a jeszcze sięCzytaj dalej

Gdy znalazłem się w Szwecji – a rok był 1973, po paru miesiącach nie miałem trudności w ocenie tego kraju. Dziś byłbym o wiele ostrożniejszy, bowiem „sprawozdając” o wadach i zaletach Szwedów, musiałbym mówić po części również o sobie. Szwedzi inaczejCzytaj dalej