Senat Rzeczypospolitej Polskiej ogłosił rok 2023 Rokiem Wisławy Szymborskiej. Poetka urodziła się 2 lipca 1923 roku w Kórniku w Wielkopolsce, w tym roku obchodzimy 100. rocznicę jej urodzin. Szymborska jest autorką trzynastu tomów poetyckich, wCzytaj dalej
Kategori: Kultura
Impulsy łagodne dla oka. Akwarele Ewy Szarek
Mówi się, że akwarela to spontaniczność, światło i subtelność w jednym pociągnięciu pędzla. Wszystko to widać w malarstwie Ewy Szarek, polskiej artystki mieszkającej od wielu lat w Sztokholmie. Delikatnym, a zarazem zdecydowanym ruchem pędzla kreśliCzytaj dalej
Fenomen wioski Kraków (3). Duch Piwnicy
To, co decyduje o jego historycznej randze, w dużej części dotyczy ”wioski” Kraków, niewielkiego terenu w obrębie Starego Miasta. Wszędzie blisko, dowolny adres jest do osiągnięcia na odległość spaceru. Łatwo potrącić a i zapoznać człowiekaCzytaj dalej
To była najlepsza wirtuozeria
WIESŁAW BERNOLAK obchodził niedawno swoje 82. urodziny. Jego imię i nazwisko napisałem dużymi literami przez szacunek dla prawdziwej gwiazdy polskiego big beatu, człowieka obdarzonego niezwykłym talentem muzycznym, którego na początku lat 70-tych niesprzyjające wiatry wCzytaj dalej
Jubileuszowy Festiwal
30-ty z kolei, zatem jubileuszowy, festiwal im. Wandy Rutkiewicz, nie zaimponował specjalnie uroczystą aurą, należną jubilatowi. Zwyczajowy, skromny lecz drukowany i ilustrowany program zastąpiono (już kilka lat wcześniej) wydrukiem z komputera na 1 stronę A4,Czytaj dalej
ANNA WINNER: Martin, syn Ryszarda Antoniusa
Marcin Antoniszczak, a raczej Martin Antonius (bo tak podpisuje swoje prace) wielokrotnie wystawiał swoje malarstwo w Galerii Lyktan w Skogås, podmiejskiej części Sztokholmu. Zapamiętałam go z tego okresu jako siedzącego na inwalidzkim wózku drobnego chłopakaCzytaj dalej
Kinoteka 2023
Tegoroczna miniwersja Kinoteki (2-8 października) ogarnęła w Sztokholmie trzy filmy pokazywane niemal gratisowo w Haninge Kulturhus oraz w kinie Klara w Kulturhuset (Sergel Torg). Spuśćmy zasłonę dobrej pamięci na ”Podwójne życie Weroniki” (1991), pierwszy filmCzytaj dalej
Bluzg nasz powszedni
Naukowcy z Holandii sprawdzili za pomocą EEG i badania przewodności skóry reakcję fizjologiczną osób obrażanych. Emocje związane z werbalną agresją okazały się porównywalne z tymi, których doświadczamy podczas relatywnie delikatnej agresji fizycznej. Na taką agresjęCzytaj dalej
Architektura i sztuka klasycystyczna. Na olsztyńskim zamku
Na Zamku Warmii i Mazur w Olsztynie eksponowana jest przepiękna wystawa, dotycząca wystroju wnętrz dawnych mieszkań, na przestrzeni czasu: od baroku do secesji. Naszą uwagę przykuła wystawa dotycząca wystroju klasycystycznego. W dobie oświecenia, istotnym elementemCzytaj dalej
Jak nie obejrzałem wszystkich filmów
Tylko świnie siedzą w kinie. Było to popularne hasło w czasie okupacji, nawołujące Polaków do bojkotu dozwolonych i sponsorowanych przez Niemców instytucji pseudo-kultury. W kinach GG pokazywano wówczas głównie niemieckie filmy rozrywkowe i propagandowe, wCzytaj dalej
Boska Pola (3)
Kiedy w maju 1927 roku Pola z hrabiny przeistoczyła się w księżnę, pisano o tym wydarzeniu bardzo dokładnie. 14 bm. w małej wiosce francuskiej Seraincourt w merostwie odbył się ślub cywilny Apolonii z domu Chałupiec,Czytaj dalej
Boska Pola (2)
Przez kilka lat z Bydgoszczą związany był Leopold Trzebuchowski vel Orwicz vel Brodziński, warszawianin urodzony 12 listopada 1894 roku, o którym już wspominano jako o sekretarzu osobistym Poli Negri. Był więc od niej trzy lataCzytaj dalej
Boska Pola (1)
Apolita czy Polcia – jak zwali ją bliscy i przyjaciele – nosiła w rzeczywistości prozaiczne imię i nazwisko: Apolonia Chałupiec. Pseudonim artystyczny, pod jakim stała się głośna, stanowił podobno dowód jej uwielbienia dla włoskiej poetkiCzytaj dalej
Roxette, czyli ABBA bis
Szwecja od lat widnieje na muzycznej mapie jako europejska stolica muzyki pop. Nie sposób zliczyć szwedzkie produkcje, które przewinęły się przez światowe listy. Niektóre były przykładem totalnego obciachu (krytycy wymieniają tutaj np. Army Of Lovers),Czytaj dalej
Między poezją a rzeczywistością
Czy to tylko sprawa wieku autorów, czy może nowej perspektywy z jakie patrzymy na nasze życie? Z dystansu, z dojrzałością, z melancholią…? A może to tylko potrzeba ”ułożenia” przeszłości dla samego siebie? Książki autobiograficzne iCzytaj dalej
Sławni Szwedzi: Anders Zorn
W sztokholmskim Muzeum Narodowym można obejrzeć m.in. prace artystów szwedzkich poczynając od XVI, a kończąc na wczesnych latach XX wieku. Do najbardziej znanych należą obrazy XIX-wiecznych szwedzkich mistrzów: Andersa Zorna i Carla Larssona oraz obrazCzytaj dalej
Bóg i Diabeł. Max von Sydow
Ten jego wzrost, duża głowa i władczy głos… No i ogromny talent do grania różnorodnych postaci. Zawsze wbijał się w pamięć, nawet jeśli sam film był kiepski. Dodatkowo bardzo oryginalny styl gry czyni go jednąCzytaj dalej
Villqist a`la Ilke
Kim jest Ingmar Villqist? Naprawdę nazwy się Jarosław Świerszcz i jest dzisiaj jednym z najbardziej popularnych polskich dramatopisarzy. Urodził się w 1960 roku w Chorzowie. Jest historykiem sztuki, wykładowcą warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych i założycielCzytaj dalej
The Nuggets
Cygan, cygaństwo. Nigdy się nie przyzwyczaję do nazywania ich Romami. Rom brzmi mi bezosobowo, nijako, nie kryją się za tym ogniska, wozy, patelnie, gitary, wróżki, skrzypce, konie, ów nieodparty cygański romantyzm, Rom nie opowiada miCzytaj dalej
EUROVISION SONG CONTEST: Polskie pasmo porażek
Gorączka Festiwalu Eurowizji 2023 wygasła, ale pozostawiła w nas wiele radości. Bo przecież wygrała Szwecja, a częścią emocji dzieliliśmy się również z reprezentującą Polskę, Blanką. Według mnie wypadła doskonale z piosenką pt. ”Solo”, jednocześnie prezentującCzytaj dalej
Samoakupunktura. O twórczości Tadeusza Polanowskiego
W gronie polskich pisarzy mieszkających w Szwecji był postacią znaną, chociaż trzymał się trochę na uboczu. A przynajmniej z rezerwą odnosił się do polonijnego życia. To co miał do powiedzenia, formułował w swojej twórczości. ParałCzytaj dalej
Wizje Bergmana
W 2017 roku zmarł w swoim domu na wyspie Fårö słynny reżyser Ingmar Bergman. Jeden z najbardziej niezwykłych ludzi kina. W pierwszych latach po wojnie (1946-47) na ekrany polskich kin wprowadzono 10 filmów szwedzkich. ScenarzystąCzytaj dalej
Bajki Neugera po szwedzku
Kilka dni temu, w końcu kwietnia, miała miejsce w Sztokholmie premiera książki ”Amsagor” Leonarda Neugera w tłumaczeniu Jurka Hirschberg. Książka w oryginale ”Wirtualne bajki dla dorosłych dzieci” ukazała się w 2018 roku w krakowskim wydawnictwieCzytaj dalej
Festiwal festiwali filmowych
Zainspirowany książką Ewy Szponar ”Fabryka splendoru” (2022) poświęconą generalnie festiwalom filmowych a w szczególności trzem najważniejszym (Wenecja, Cannes, Berlin) postanowiłem sięgnąć do niezgłębionych zapasów pamięci i przywołać najciekawsze epizody własnych wizyt na różnych festiwalach. PierwszeCzytaj dalej
Filmpenna dla Kasi Syty
Mieszkająca w Sztokholmie Katarzyna Anna Syty (lat 36) jest laureatką tegorocznej nagrody Filmpenna przyznawanej dla krytyków filmowych. Kasia Syty pracująca kiedyś w Instytucie Polskim w Sztokholmie jest cenioną recenzentką filmową i dyrektorką artystyczną Tygodni Bergmanowskich.Czytaj dalej
Zasłużona nagroda
Tegoroczną laureatką prestiżowej Nagrody Akademii Szwedzkiej, za tłumaczenia literatury szwedzkiej, otrzymała Justyna Czechowska (ur. 1979 r. w Lublinie), której tłumaczenie książki ”Klub” Matlidy Voss Gustavsson znalazło się w finale nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego. Czechowska studiowałaCzytaj dalej
Różowiutka i eurosieroty. Twórczość dla dzieci Elżbiety Ścibor-Achenbach
Elżbieta Ścibor-Achenbach od wielu lat mieszka w Sztokholmie, gdzie znana jest przede wszystkim jako poetka. Jest autorką kilku tomików wierszy, m.in. Nić życia; Ścieżki życia; Wir życia; Lutnia zdarzeń; Strumień zdarzeń; Kolory wspomnień, w którychCzytaj dalej
Jak zgubił mnie pośpiech i przerwałem S.J. Jutkiewiczowi
Pośpiech potrzebny jest tylko przy łapaniu pcheł – mawiał pewien mój znajomy. Istotnie, we wszelkich innych życiowych czynnościach może zaszkodzić. Nie zawsze cechował mnie stress ale parę przypadków warto może odnotować. Późną wiosną 1977 rokuCzytaj dalej
Spotkanie autorskie
W sobotę 25 marca w Galleri Lyktan w Skogås odbyło się spotkanie autorskie z Jolantą Szutkiewicz, będące również prezentacją jej najnowszego tomiku poezji ”Tiden du går så fort”. Autorkę prezentowały Ingalill Söderberg i Mona Gordon,Czytaj dalej
Ostatni z Wielkich?
Jerzy Płażewski (1924-2015) powszechnie uznawany był za nestora polskiej krytyki filmowej. Słusznie, szczególnie po wcześniejszym, a niekiedy przedwczesnym odejściu innych, tak zasłużonych mistrzów krytycznego pióra jak Aleksander Jackiewicz (1915-1988), Bolesław Michałek (1925-97), Zygmunt Kałużyński (1918-2004),Czytaj dalej
Gitarzysta architektem
Ze stratą dla polskiej muzyki rozrywkowej, z korzyścią dla sztokholmskiej architektury. Laureat Nagrody Polaka Roku w Szwecji w roku 2013 ma w swoim życiorysie niezwykłą przygodę z jednym z najbardziej znanych polskich zespołów muzycznych latCzytaj dalej
Witold Gombrowicz w tłumaczeniach Andersa Bodegårda
Ostatnio ukazała się w Krakowie książka Ewy Daty-Bukowskiej i Piotra de Bończy Bukowskiego Gombrowicz Andersa Bodegårda. Analizy przekładozna-wcze. Pozycja ta należy do prac z dziedziny badań nad tłumaczeniami z języka polskiego na język szwedzki. WCzytaj dalej
Anna Winner: Cień za tobą
Na początku 2023 roku ukazała się kolejna książka sztokholmskiej autorki Anny Winner (Wiśniewskiej). Tak o niej pisała w zapowiedzi prof. Ewa Teodorowicz Hellman: Pod pseudonimem pisarki i poetki Anny Winner kryje się lublinianka – AnnaCzytaj dalej
„Co jawa, co sen” – Henryka Mażula
Na spotkanie autorskie z Henrykiem Mażulem – z poetą wileńskim i dziennikarzem przybyło do Muzeum Władysława Syrokomli w Borejkowszczyźnie liczne grono jego przyjaciół. Poeta zaprezentował gościom swój ostatni – jeszcze ciepły tomik poezji pt. „CoCzytaj dalej
Dzierżoniów
Dzierżoniów to już niemal pojęcie. Natalia Aleksiun mówi w wywiadzie (Biuletyn IPN nr. 11/2005, s.13-14): ”Dzierżoniów jest rzeczywiście wyjątkowy, bo to jest ta jedyna miejscowość w powojennej Polsce, gdzie przed 1948 r. mieszka na tyleCzytaj dalej
Estońskie Polonica
Jest ich wiele. Można je oglądać m.in. w: Tallinie, Tartu, Narvie, Valga, Rakvere, Laiuse, Kalevi-Liiva i Haapsalu. Najwięcej jest ich w Tallinie, stolicy Estonii. Najważniejsza jest tablica poświęcona polskiej łodzi podwodnej ORP „Orzeł”. Tablica ufundowanaCzytaj dalej
STELLA TJAJKOVSKI 1923-2022. Stella, jaką miałem zaszczyt poznać
Poznałem Stellę podczas którejś z uroczystości w ambasadzie polskiej w Sztokholmie. Sprawiała wrażenie zagubionej i smutna, wydawało mi się, że czuje się samotnie wśród wielu zaproszonych gości. Stałem z Peterem Gaszyńskim. Podeszli do nas PanCzytaj dalej
Tragedia ludzi głupich
Po pandemicznej przerwie Polskie Towarzystwo Teatralne w Szwecji przedstawiło sztukę Gabrieli Zapolskiej „Ich czworo”. Jest to nieśmiertelna tragikomedia, której obrazoburczość wszak już tak nie bulwersuje jak to musiała robić na początku XX wieku, sztuka maCzytaj dalej
ZAPISKI KRYTYCZNE: Dwa filmy ”semickie”
Stina Wirsén była w początkach swej plastycznej kariery znana jako rysowniczka, publikująca w DN. Później poszerzyła paletę, pisała i ilustrowała książki dla dzieci we współpracy z mamą Carin Wirsén, aż wreszcie zaczęła realizować filmy animowane.Czytaj dalej
W Sztokholmie zmarła ceniona pianistka
W Sztokholmie w wieku 99 lat zmarła pianistka, profesor Stella Czajkowska. W Szwecji znana była jako Stella Tjajkovski. Urodziła się 8 kwietnia 1923 roku w Rypinie. Edukację pianistyczną rozpoczęła w Konserwatorium Niemieckim w Gdańsku uCzytaj dalej
Fałszywy jubileusz i tarcza Nipkowa
Tak się złożyło, że w roku 2022 minęła 30-sta rocznica uruchomienia w Polsce pierwszej prywatnej, ergo niezależnej, telewizji. To jest Polsatu. Właściciel tego interesu miał przeszłość szemraną, co nie znaczy, że dzisiaj, jego kilkanaście programówCzytaj dalej
Polskie filmy za darmo!
W przestrzeni cyfrowej platformy 35mm.online https://35mm.online/ znajduje się zbiór blisko 4000 unikalnych, zdigitalizowanych i zrekonstruowanych materiałów filmowych. W tym klasyki fabularne polskiej kinematografii z ostatnich kilku dekad, wybitnych twórców m.in: Wojciecha Jerzego Hasa (Lalka, Pożegnania), StanisławaCzytaj dalej
Czas przyszły niedokonany
/…/ Andrzej Szmilichowski zachęca do podejrzliwości wobec wszystkiego co znane, automatyczne, masowe. Do ciągłego niepokoju o duszę, ale też i o jakość myślenia. Rozstawia znaki ostrzegawcze na granicach głupoty, banału, taniej duchowości. Jest raczej pesymistą,Czytaj dalej
Najstarszy międzynarodowy konkurs skrzypcowy na świecie
Z Aliną Kurczewską – prezesem Zarządu Towarzystwa Muzycznego im. Henryka Wieniawskiego w Poznaniu rozmawia Leszek Wątróbski. Tegoroczny 16 Międzynarodowy Konkurs Skrzypcowy to drugi z najważniejszych polskich konkursów muzycznych (po Chopinowskim) organizowany przez Wasze Towarzystwo… KonkursCzytaj dalej
ZAPISKI KRYTYCZNE: Seriale, seriale, wojenne seriale…
Niechętnie oglądam seriale, szczególnie tasiemcowe telenowele, rozciągające się na kilkaset odcinków. Robię wyjątki dla seriali polskich, ale według w.w. kryteriów, t.zn. najchętniej 6-7, lub co najwyżej 13 odcinków. Szerszej tolerancji doświadczyły jednak seriale dłuższe, przedeCzytaj dalej
