Pstrążna, to obecnie dzielnica Kudowy- Zdrój, położona w północnej części miasta. Kiedyś była to niewielka wioska. Pierwotna, czeska nazwa tej wsi występuje w formie pisanej Pstružné. Nazwa ta wywodzi się od sporej ilości znajdujących się w tutejszych wodach pstrągów.

Z napływem ludności niemieckiej na te tereny, nastąpiła zmiana nazwy tej wioski na Straußeney. W 1937 roku, administracja nazistowska dokonała germanizacji nazwy miejscowości na Straußdörfel. W 1945 roku po przyznaniu tych terenów Polsce, administracja polska nadała tej wsi nazwę Pstrążna. Zgodnie z relacją pastora Bergmana z Czoni, tereny Pstrążnej były dobrze znane protestantom. Bowiem to oni uciekając z Czech schronili się właśnie tutaj przed prześladowaniami, które nastąpiły po zamordowaniu Jana Husa.

Wojna trzydziestoletnia

W okresie wojny trzydziestoletniej, wspomniana wieś została dotknięta głodem, a następnie zarazą. Ewangelicy byli dotkliwie prześladowani przez katolików, wywodzących się z rodu Habsburgów. Wieś ta, podobnie jak sąsiednie regiony, sukcesywnie wyludniła się. Ewangelicy stąd uciekali, zaś katolicy nie chcieli tutaj zakładać swoich domostw. Z biegiem lat, nastąpiła jednak spora zmiana zaistniałej sytuacji. W roku 1763 roku Pstrążna weszła w skład protestanckich Prus. Fakt ten spowodował rozwój tej miejscowości na skutek imigracji czeskich protestantów.

Protestancka kaplica

W 1787 roku wieś ta liczyła już 135 mieszkańców. Byli tutaj zarówno ewangelicy,
jak i luteranie. Pobudowano tutaj kaplicę, plebanię oraz szkołę elementarną. Gmina ewangelicka w Pstrążnej odgrywała zawsze rolę lokalnego ośrodka religijno-narodowego. Podstawowym językiem gminy była początkowo „gwara czeska”. Już  w II połowie XIX stulecia, nabożeństwa protestanckie odprawiano w językach czeskim jak i niemieckim. Tak i wspomniana szkoła początkowo nosiła charakter czeski, z czasem jednak zaczęto nauczać w niej w języku niemieckim.

Tkactwo przede wszystkim

Głównym zajęciem dziewiętnastowiecznej ludności Pstrążnej, było tkactwo. Rzemiosło to przetrwało tutaj do czasów ostatniej wojny. Na niewielką skalę wydobywano też tutaj metodami średniowiecznymi w tak zwanych „bieda szybach” węgiel. Węglowe nadwyżki wysyłano do pobliskiego czeskiego Nachodu, pozyskując w ten sposób spore sumy pieniędzy. W ten sposób następował powolny rozwój tych terenów. W XIX i XX stuleciu, w okolicy tej istniało kilka kopalń jak na tamte czasy nowoczesnych. W 1858 roku z nich wydobyto 1600 ton urobku.

Czesi opuszczali Pstrążną

Po II wojnie światowej Czesi stopniowo opuszczali wieś. Zastąpili ich osadnicy polscy pochodzący przeważnie z dawnych kresów wschodnich. Dziś we wsi mieszka jeszcze kilkunastu potomków dawnych osadników czeskich. Mieszka tu też pastor zborów protestanckich w Pstrążnej i Strzelinie.

Skansen

Skansen w Pstrążnej, składa się z kilku drewnianych budynków sprowadzonych tutaj z całej Kotliny Kłodzkiej. Można tu zwiedzić starą kuźnię i poznać bliżej pracę kowala. Zobaczyć tu też można karczmę a także wnętrza starych chat wiejskich. Poza budynkami można podziwiać tu stare meble i wyposażenie gospodarskie pochodzące z okresu od XVIII wieku.

Ewa Michałowska-Walkiewicz

Foto: Wikipedia