Łęki Kościelne, to piękna wieś polska, położona w województwie łódzkim w powiecie kutnowskim, w gminie Krzyżanów.
Pierwszym właścicielem Łęk Kościelnych, był Jan Leźnicki, który w 1782 roku sprzedał je za 110 tysięcy florenów Tomaszowi Guzowskiemu. Na przełomie XVIII i XIX wieku, majątek ten należał do Tomasza Guzowskiego, burgrabiego i posła gostynińskiego, sędziego pokoju powiatu orłowskiego. W 1808 roku wydzierżawił on Łęki Ambrożemu Zaborowskiemu, podprefektowi powiatu orłowskiego, który zmarł w 1815 roku. Dwa lata później majątek wraz z długami Guzowskiego kupił Rafał Świętosławski, sędzia pokoju powiatu orłowskiego, dziedzic Pawłowic. Zmarł on w 1828 roku, a majątek przypadł jego synom: Aleksandrowi i Zenonowi Świętosławskim oraz córkom Emilii Ewie Czarnkowskiej, Konstancji Sokolnickiej, Eustachii Tekli Korwin-Krasińskiej i Adolfinie Florentynie Szamowskiej.
W 1848 roku, siostry przejęły spadek i przekazały go matce, Eleonorze z Leszczyńskich Świętosławskiej. W 1854 roku, wdowa po Świętosławskim podzieliła majątek w taki sposób, że Łęki przypadły rodzinie Czarnowskich. To właśnie za ich czasów majątek zaczął wyróżniać się na tle innych, swoim pięknem i bogactwem.
Aleksander Czarnowski, który gospodarował majątkiem od 1872 roku, wsławił się jako wzorowy rolnik i hodowca bydła rasowego. Stado łąckich krów wykorzystywano do pozyskiwania mleka, z którego produkowano sery sprzedawane na całym powiecie. We współpracy z okolicznymi chłopami założono tu mleczarnię. Aleksander zajmował się także publicystyką. Znany jest on jako autor dzieła zatytułowanego „Wychowania publicznego na podstawach ekonomii politycznej”, które wydano w Warszawie w 1874 roku.
W 1901 roku, Aleksander zmarł, a gospodarstwo przejął jego brat Józef. Za jego rządów nastąpił dalszy rozwój rodzinnych włości. Po 1903 roku, zmienił on nieco profil gospodarstwa. Zrezygnował z produkcji serów, a mleko przekazywał mleczarni Warszawskiego Ziemiańskiego Towarzystwa Mleczarskiego. Czarnowski wraz z rolnikami założył kółko rolnicze „Wiara”, na rzecz którego przekazał nieodpłatnie działkę. Popierał on wszelkie akcje oświatowe i charytatywne. „Wiara” organizowała cyklicznie trzy kursy gospodarstwa wiejskiego, co w znacznym stopniu wpłynęło na sposób w jaki gospodarowali ziemią okoliczni chłopi. Wykłady prowadzili specjaliści ze Szkoły Gospodarczej w Mirosławicach oraz z Koła Ziemianek. Czarnowscy mieli w planach uruchomienie młyna spółdzielczego, skupu jaj i sklepu dla rolników, jednak realizację tych planów pokrzyżował kryzys ekonomiczny lat 20. XX wieku.
Dworek w Łękach Kościelnych wybudowany został w II połowie XVIII stulecia przez nieznanego fundatora. Usytuowany jest on w obszernym parku pochodzącym z I poł. XIX wieku, na kopcu otoczonym fosą. Sam kopiec jest starszy od budynku. W wyniku przeprowadzonych tam badań ustalono, że powstał on na przełomie średniowiecza i czasów nowożytnych. Przypuszcza się, że jest to kolejny dwór powstały w tym miejscu. Pierwszy prawdopodobnie w XVI stuleciu, wybudowała rodzina Łąckich-Łęckich. Obecny dworek, to parterowy (z mieszkalnym poddaszem), modrzewiowy budynek, o konstrukcji zrębowej, szalowany profilowanymi deskami. Posiada on drewniany ganek zwieńczony trójkątnym szczytem. Nakryty jest on dachem mansardowym krytym gontem, łamanym ze świetlikami. Od strony frontowej znajdują się ganki z tympanonem wsparte na czterech słupach. Zabytek otoczony jest pięknym, zadbanym parkiem.
Ewa Michałowska-Walkiewicz
