Gdyby Polska była krajem ludzi inteligentnych, to poparcie PiS-u spadło by. Ale mimo kompromitacji pisowców i Dudy, nie spada. Destrukcyjny Kaczyński jest kamertonem rezonującym z polską głupotą i zacofaniem. Jedno wzmacnia drugie. Tak pisała niedawno Manuela Gretkowska.
W niemal wszystkich opracowaniach dotyczących polskich wad narodowych, na jednym z pierwszych miejsc wymienia się zawiść. Niektórzy uważają, że jest pozostałością po PRL-u, gdzie wszyscy mieli tyle samo, albo prawie tyle samo. Potrafimy być zawistni o wszystko: o podwyżkę, o lepsze ubranie, o wytrwałość, o robienie kariery, o lepszy samochód, o zaradność… “Zawiść to dziś wielkie tabu, większe niż pieniądze i seks” – pisze prof. Zbigniew Zaleski, dziekan Wydziału Nauk Społecznych KUL, autor książki „Od zawiści do zemsty”.
Ten wątek zawiści nasunął mi się podczas lektury książki, czy raczej dziennika – o być może prowokującym tytule “Szczerze” – którego autorem jest Donald Tusk. Po pięciu latach przewodniczenia Radzie Europejskiej zdecydował się na wydanie swoich zapisków komentujących i opisujących zarówno swoją działalność w Brukseli, jak i wydarzenia polityczne w Europie i na świecie. Polityczni kontestatorzy Tuska przyjęli tę książkę złośliwie. Widać to w recenzjach w prasie sprzyjającej Prawu i Sprawiedliwości. Nic dziwnego.
“Przez te pięć lat nauczyłem się wierzyć, że porozumienie jest zawsze lepsze od konfliktu i, co równie ważne , że jest zawsze możliwe. Z nielicznymi wyjątkami ludzie, z którymi pracowałem, rozumieli, że alternatywą dla zjednoczonej Europy jest chaotyczny zbiór zantagonizowanych narodów i państw, z których żadne, nawet największe, nie ma szans w konfrontacji z innymi globalnymi potęgami i wyzwaniami współczesności i przyszłości”.
Szukanie kompromisu i porozumienia to – wydawało by się – “oczywista oczywistość”. Ale nie w dzisiejszej polskiej polityce. Kompromis, według wykładni Jarosława Kaczyńskiego & Co., to wyraz słabości. Przecież “moje” jest “mojsze”. A porozumienia sierpniowe – nie wspominając o okrągłym stole – to zdrada narodowa.
Dlatego wartości, które bliskie są Tuskowi i sporej części europejskich polityków, budzą wśród rządzących dzisiejszą Polską, złe emocje. Nie wspominając już, że zwykła zawiść polskiej miernoty politycznej, która przykleiła się do PiS-u, podgrzewa te negatywne nastroje.
Polityczna i europejska kariera Donalda Tuska nie jest przypadkowa. Liberalne wartości, którymi się kieruje, i nadal tląca się wiara w solidarność, dialog i kompromisy, dały mu silny mandat do sprawowania funkcji przewodniczącego Rady Europejskiej. W książce Tusk opisuje swoją trudną rolę negocjatora między najbardziej wpływowymi politykami świata. A jego kadencja przypadła na trudny okres dla Europy: kryzys uchodźczy i brexit. Jeśli uznamy, że dziennik składa się z notatek czynionych przez Tuska w czasie rzeczywistym, to można tylko podziwiać jego polityczny instynkt i trafność ocen.
“Szczerze” to ciekawy obraz politycznej kuchni, z którym powinien zapoznać się każdy, kto interesuje się polityką. Tusk to polityk klasy światowej, który już dzisiaj zupełnie nie pasuje do polskiego kostiumu. Lata propagandy pisowskiej przyczyniły się, że negatywne odczucia do byłego premiera pogłębiły się. O to nie było trudno – polska zawiść do ludzi, którzy robią karierę, a jednocześnie pozostają ludźmi nie oderwanymi od rzeczywistości (a Tusk właśnie taki jest) – też swoje robi.
Donald Tusk należy do bardzo wąskiego grona Polaków, którzy na międzynarodowej arenie politycznej są rozpoznawalni i wpływowi. Kiedyś był Paderewski, był Zbigniew Brzeziński, Bronisław Geremek. I to tyle. Można jeszcze do tego grona doliczyć kilka postaci, których autorytet miał szerszy zasięg niż tylko Polska.
Jerzy Baczyński z “Polityki” napisał, że książka “Szczerze” to
“wielkie wyznanie wiary w sens odpowiedzialnej polityki. Po jej lekturze łatwiej zrozumieć, dlaczego “prezydent Europy” nie zdecydował się ubiegać o urząd prezydenta Polski. Tuska można lubić lub nie, ale tę książkę trzeba przeczytać”.
W pełni podpisuję się pod tą opinią.
Tadeusz Nowakowski
