Polskie góry, a szczególnie Tatry, to jedno z ciekawszych i piękniejszych miejsc letniego wypoczynku. Dodatkową ich atrakcją są tamtejsze koleje linowe, z najstarszą na Kasprowy Wierch zbudowaną w latach 1935-1936. Kolej linowa na Kasprowy Wierch była pierwszą w pierwszą w Polsce. Jako druga powstała kolej linowo-terenowa na Górę Parkową w Krynicy, zbudowana w roku 1937 na zlecenie Ligi Popierania. Zachęcona powodzeniem tej inwestycji Liga podjęła też budowę kolejki na zakopiańską Gubałówkę, zakończoną w grudnia 1938 roku, po zaledwie 168 dniach.
W tym samym czasie powstał też wyciąg saniowy z Kotła Gąsienicowego na Kasprowy Wierch, który saniami wyciąganymi elektrycznym silnikiem, wywoził jednorazowo po 16 osób. To przedwojenne urządzenie zostało w roku 1962 zastąpione koleją krzesełkową.
Pierwszą nową inwestycją po II wojnie światowej była, wybudowana w roku 1953, kolej linowo-gondolowa na Szyndzielnię, koło Bielska-Białej. Następnie, w roku 1962, zbudowana została kolej z krzesełkami jednoosobowymi w Kotle Gąsienicowym, a w roku 1969 kolej z krzesełkami dwuosobowymi w Kotle Goryczkowym oraz w roku 1977 kolej krzesełkowa na Butorowy Wierch w Kościelisku koło Zakopanego.
Jako kolejne oddano do użytku, w roku 1991, kolej z krzesełkami dwuosobowymi na Palenicę w Szczawnicy i zjeżdżalnia grawitacyjno-wózkowa na Gubałówce w roku 1994. Urządzenie to spotkało się z dużym zainteresowaniem. Dlatego też, podobną zjeżdżalnie wybudowano w roku 1999 na Palenicy w Szczawnicy.
Ostatnie wreszcie inwestycje Państwowych Kolei Linowych, funkcjonujących w strukturze PKP, powstały w Krynicy w roku 2000. Były nimi: zimowy przenośnik „Sun Kid” oraz letnie ślizgawki.
W roku 2000 Państwowe Koleje Linowe uległy restrukturyzacji i zostały przekształcone w spółkę. Pierwszą udaną inwestycją nowopowstałej spółki PKL była czteroosobowa kolej linowo-krzesełkowa na Hali Gąsienicowej wybudowana w zaledwie 202 dni. Na dzień dzisiejszy kolej linowa na Hali Gąsienicowej jest jedną z nowocześniejszych tego typu kolei w Polsce.
Najbardziej dostępną jednak i cieszącą się dziś największym zainteresowaniem jest ciągle kolejka na Gubałówkę – szczyt wznoszący się nad Zakopanem w paśmie gubałowskim na wysokość 1123 m n.p.m., skąd podziwiać można panoramę Tatr oraz położone u jej stóp Zakopane.
Po półgodzinnym spacerku grzbietem Gubałówki dojść można następnie do Butorowego Wierch, a z niego zjechać dwuosobową koleją krzesełkową w dół do Zakopanego. Przejazd koleją krzesełkową z Butorowego Wierchu dostarcza niezapomnianych wrażeń. W lipcu i sierpniu kolej czynna jest aż do 22.00.
Dla narciarzy ciekawszy się może wydać Kasprowy Wierch, położony 1987 m npm w środku pasma tatrzańskiego posiadający wspaniałe warunki narciarskie i snowbordowe. Obok kolei kabinowej, funkcjonującej tam przez cały rok, narciarze mogą się również dostać na Kasprowy dwoma kolejkami krzesełkowymi, znajdującymi się w kotle Goryczkowym i Gąsienicowym.
Leszek Wątróbski
