Świerklaniec to niewielka wioska polska, położona w województwie śląskim, w powiecie tarnogórskim. Wieś gminna Świerklaniec, została utworzona dnia 1 października 1924 roku, ze zlikwidowanego obszaru dworskiego również o nazwie Świerklaniec.
Początków osadnictwa na ziemiach świerklańskich, należy szukać w średniowieczu. Pierwsze zapiski dotyczące tej wsi pochodzą z 1277 roku. Przełomowym momentem rozwoju tej ziemi, było wygaśnięcie piastowskiej linii książąt bytomskich, no i oczywiście podział ich dóbr. Konsekwencją parcelacji ziem piastowskich było ufundowanie przez księcia oleśnickiego Konrada II zamku w Świerklańcu, co nastąpiło w drugiej połowie XIV stulecia. Od 1498 roku ziemie te znalazły się pod panowaniem księcia opolskiego, zwanego zwyczajowo Janem II „Dobrym”. Po jego śmierci, która miała miejsce w 1532 roku ziemie te przeszły w ręce Jerzego Brandenburskiego z dynastii Hohenzollernów.
W rękach Habsburgów
Kolejny raz ziemia świerklaniecka zmieniła swojego właściciela po wojnie trzydziestoletniej, jak nie trudno się domyśleć stało się to na rzecz Habsburgów.
Ostatecznie w roku 1629 Świerklaniec, przekazano rodzinie Henckel von Donnersmarck, która rządziła w nim do 1945 roku. Okres rządów rodziny Henckel von Donnersmarck to czas prosperity, ponieważ były tutaj sukcesywne rozbudowy i modernizacja ziemi świerklanieckiej oraz tutejszego pałacu. Dokonano wówczas przebudowy średniowiecznego zamku, na nowożytną rezydencję renesansową. W roku 1876 zakończono rozbudowę w Świerklańcu starego pałacu, a także wzniesiono opodal drugi mniejszy pałac zwyczajowo zwany „Małym Wersalem”.
Wybuch II wojny
W owych czasach zarówno stary zamek jak i mieszczący się opodal „Mały Wersal” zostały zdewastowane i spalone. Poza przebudową pałacu w Świerklańcu, a także budową „Małego Wersalu” rodzina Henckel von Donnersmarck na terenie obecnej gminy dokonała wielu innych inwestycji, wprowadzając ówczesne nowoczesne rozwiązania techniczne. Ich rezydencje były skanalizowane, wodę doprowadzano miedzianymi rurociągami, a park był rzecz jasna oświetlony latarniami na biogaz. Były też cenione w całej Polsce istniejące tu gospodarstwa warzywne, ogrodnicze i sady owocowe.
Pałac kawalera
Budynkiem pozostałym po Donnersmarkach w Świerklańcu, jest tak zwany „Pałac Kawalera” znajdujący się w tutejszym parku. Zbudowany on został w latach 1903 – 1906 według projektu Ernesta von Ihne. Jest to budynek piętrowy z arkadowym portykiem, no i oczywiście z podjazdem. Przed wejściem do budynku znajdowały się cztery rzeźby z brązu przedstawiające bawiące się dzieci. Odnowiony po wojnie ten budynek, służył jako ośrodek szkolenia kadr dla górnictwa.
Kościółek i mauzoleum
W parku w Świerklańcu znajduje się kościółek z mauzoleum rodzinnym. Kościółek i wspomniane mauzoleum, zostały pobudowane w latach 1895 – 1897. Ewangelicka świątynia przeznaczona była dla urzędników hrabiego Donnersmarcka. Mauzoleum jest połączone ze wspomnianym kościołem krużgankiem o bogato zdobionych łukach i filarach. Kaplica grobowa zbudowana jest na planie krzyża. Jest ona otoczona kutym metalowym ogrodzeniem.
Ewa Michałowska-Walkiewicz
super