Grodkowice, to niewielka wieś położona w województwie małopolskim w powiecie wielickim. Pod względem geograficznym, wieś ta usytuowana jest na Podgórzu Bocheńskim. Jako ciekawostkę należy podkreślić, iż w roku 2021 mieszkały w tej wiosce jedynie 444 osoby.
Od czasów wieków średnich, do początku wieku wojen, Grodkowice wraz z okolicznymi miejscowościami stanowiły własność rodu Zadora. W niedalekim Brzeziu, właśnie zamieszkiwała rodzina Zadorów. Z czasem nabyli oni Lanckoronę i zmienili swoje mało polskie nazwisko Zadora, na Lanckorońskich. Zaś w Grodkowicach Zadorowie-Lanckorońscy sprzedali swój majątek kolejnemu odłamowi swojej rodziny, czy tak zwanym Zadorom- Bąkom. Z biegiem czasu Zadorowie- Bąki wstydzili się tak nazywać, zatem wnieśli sprawę do sądu by nosić nazwisko Zadora- Rozpieralski. Ten drugi człon nazwiska, pochodził od piastowanego urzędu kasztelana rozpierskiego.
W kronikach
Brzezie pojawiało się po raz pierwszy w dokumentach w 1309 roku. Wymieniono wtedy pierwszego jego właściciela, Zbigniewa z Brzezia. Na podstawie informacji Jana Długosza wiemy, że już w latach 1208–1218 istniał w Brzeziu kościół.
Natomiast najstarsze wzmianki o Grodkowicach pochodzą z roku 1270. Zapisane były te informacje w (Codex diplomaticus Poloniae). Zaś informacje spisane w roku 1380 w (Kodeks dyplomatyczny katedry krakowskiej), opisywały tę miejscowość jako piękną, pod względem krajobrazowym. Pierwszym znanym właścicielem Grodkowic, był wymieniony w 1389 roku w księgach ziemskich krakowskich niejaki Hieronim Pakosz. On to przez cały ciąg lat, procesował się o Grodkowice ze swym kuzynem z Brzezia. Gdy wygrał sprawę wspomniany Pakosz, oddał swą sukcesję synowi kolejnemu kasztelanowi rozpierskiemu Zbigniewowi, zwanemu Bąkiem. Fakt ten jest spisany, w księgach ziemskich krakowskich w 1398 roku. O tym fakcie też pisały roczniki Jana Długosza, należące do króla Władysława Jagiełły.
W szesnastym stuleciu
Na początku XVI stulecia, na krótki czas Grodkowice były własnością rodu Filipowskich a potem Cikowskich. Z biegiem lat w roku 1519, sprzedano ten majątek kolejnej odnodze rodziny Zadorów-Lanckorońskich. W 1547 roku, na okres 8 lat wydzierżawili oni ten teren królowej Bonie.
W 1623 roku, za kwotę 80 000 florenów, od Lanckorońskich odkupił cały majątek Stanisław Żeleński de Żelanka herbu Ciołek z Łucjanowic. Był on synem Bartłomieja Żeleńskiego, starosty stężyckiego. Po jego śmierci nastąpił podział majątku pomiędzy jego synów. Zatem Grodkowice przypadły najstarszemu Marcjanowi. Istniejący tutaj drewniany dwór w Grodkowicach, Marcjan wybudował w 1670 roku. Istniał on w niezmienionej formie do 1902 roku, wówczas go rozebrano i wzniesiono na jego miejscu nowy, murowany pałacyk projektu Teodora Talowskiego.
W zborze kalwińskim
Żeleńscy yli kalwinami. Uczęszczali oni na nabożeństwa do Wiatowic. Tam odbywały się ich śluby, pogrzeby i chrzty. Syn wspomnianego Stanisława Żeleńskiego, Samuel, został zamordowany w okolicach Krakowa podczas pogromów antyheretyckich w 1660 roku. Pogromy te zorganizowali katolicy.
Rabacja galicyjska
Podczas rzezi galicyjskiej mającej miejsce w roku 1846, Marcjan Władysław Żeleński został zamordowany tuż przed swoim dworem przez chłopów z sąsiednich wsi. Po Marcjanie majątek w Grodkowicach przejął jeden z jego synów Stanisław. W okresie PRL, w murach pałacu w Grodkowicach, zorganizowano szkołę podstawową.
Ewa Michałowska-Walkiewicz
