Większość piwnic zamkowych datuje się na czasy nowożytne. Wiele z nich jednak, powstało w dobie książęcej i jagiellońskiej. Jak widać szczęśliwie przetrwały one zburzenie zamku, dokonane przez wojska niemieckie w roku 1944.
PIWNICA WIELKA
Piwnica ta nosi nazwę piwnicy Renesansowej. Jest ona usytuowana w kondygnacji podziemia Nowego Domu Królewskiego. Dom ten został pobudowany za panowania króla Zygmunta Augusta. Było to jak można się domyśleć pomieszczenie bardzo okazałe, jedynie tylko po części zagłębione w ziemi. Piwnica ta ma duże okna osadzone w ścianie wschodniej zamku. Zachowało się tutaj jeszcze sklepienie, piwniczne, wsparte na filarze w kształcie kwadratu. W południowej ścianie tej Piwnicy, widzimy zbudowany z głazów, fragment posadowienia Dworu Wielkiego. Tuż pod posadzką, odkryto relikty średniowiecznego budynku kwadratowego, mniejszego od Piwnicy. Prowadził on na teren należący do księcia Janusza Starszego.
PIWNICA KSIĄŻĘCA
Znajduje się ona pod gmachem Dworu Wielkiego. Została ona pobudowana na początku XV stulecia. Jest to izba fundowana na planie kwadratu, ze ścianami licowanymi cegłą. W narożniku tej piwnicy, zachował się ceglany wspornik podtrzymujący łuki sklepienia piwnicznego. Wspomniana Piwnica Książęca posiadała w czasach swojej świetności otwory okienne, wychodzące na dziedziniec. Z niej prowadziły schody do Wieży Władysławowskiej.
PIWNICE TRÓJSŁUPOWA I STUDZIENNA
Znajdują się one w południowej części podziemia gotyckiego Dworu Wielkiego. Pierwsza z nich jest pod Dawną Izbą Poselską Dworu Wielkiego. Powstała dopiero podczas przebudowy Curii Maior, której dokonał król Zygmunt August. Jest to sala posiadająca sklepienie kolebkowe, wsparte na trzech słupach. Umieszczono w niej wystawę archeologiczną nazwaną „Rzeczy codzienne z wykopalisk zamkowych”. W gablotach znajdują się elementy pochodzące zna przykład z grobu Stanisława I oraz Janusza, czyli dawnych książąt mazowieckich. Jest tu na przykład fragment jedwabnej tkaniny płaszcza wspomnianych Piastów. Jest to tkanina pochodzenia włoskiego, przedstawiająca drzewo życia z gwiazdą na górze i z dwoma orłami po boku. Symbolika tego wzoru nie jest heraldyczną lecz chrześcijańską. Druga ze wspomnianych piwnic, posiada sklepienie krzyżowe oraz kamienne posadowienie. W jej ścianie zachodniej, są kręcone Schodki Kredensowe.
PIWNICA WIĘZIENNA
Znajduje się ona w najniżej części Wieży Grodzkiej. Piwnica ta jest pomieszczeniem ceglanym, nakryta drewnianym stropem. Była ona użytkowana jako więzienie, należące do sądu grodzkiego.
Ewa Michałowska-Walkiewicz
