“Smultronställe” – to pojęcie, które nie ma swojego dokładnego odpowiednika w Polsce. Oznacza po prostu “miejsce poziomkowe”, ale dla każdego Szweda, zwrot ten zabarwiony jest szczególnym przywiązaniem do bardzo konkretnego miejsca. Każdy ma szanse znalezienia w Szwecji swojego własnego “smultronställe”. I to bez ryzyka, że będzie to miejsce tętniące gwarem turystów.

Zwiedzając Sztokholm warto więc wyruszyć na jego obrzeża. Wplecione w piękną naturę znajdziemy tam miejsca szczególnie ulubione przez mieszkańców stolicy. Na północy, około 60 km od centrum, znajdziemy jeden z najbogatszych zamków w Szwecji, Skokloster. Powstał w 1654 roku a jego projektantem był Nicodemus Tessin.

Zamek słynie z galerii obrazów i zbiorów broni. Zostały one w większości zdobyte przez wojska szwedzkie podczas wypraw w Europie. Zamek był siedzibą feldmarszałka Carla Gustawa Wrangla, uczestnika inwazji Karola X Gustawa na Polskę, stąd też najcenniejsze eksponaty pochodzą z Polski. Wśród wielu poloników zwraca uwagę broń. W kościele, w pobliżu zamku, umieszczono starą chrzścielnicę, ambonę oraz rzeźby wywiezione w 1656 roku z klasztoru w Oliwie.

Na południe od Sztokholmu znajdziemy jeszcze kilka innych zamków. Najsłynniejszy to zamek Gripsholm w Mariefred. Do Mariefred można dojechać jadąc najpierw autostradą w kierunku Eskilstuny, później krótki odcinek zwykłą szosą. Gripsholm był pierwszym zamkiem Gustawa Wazy (1537). Z każdej strony zwieńczony jest basztami o różnej średnicy, największa z nich to Baszta Teatralna, a najmniejsza, to Baszta Więzienna. Budowę zamku rozpoczął Henryk von Zellen z Pomorza, ale przebudowy trwały aż do XIX wieku. Gripsholm związany jest z historią Polski. Tu bowiem przebywali Jan III i jego żona Katarzyna Jagiellonka. Tutaj także urodził się ich syn, przyszły król Szwecji i Polski, Zygmunt Waza. W komnatach zamkowych znaleźć można mnóstwo portretów polskich królów.

Pełne uroku jest miasteczko Mariefred. To właśnie tutaj w czasie wojny internowane były polskie okręty podwodne. Do dzisiaj jest tam kilka miejsc to upamiętniających. Warto wybrać się na cmentarz, gdzie są groby polskich marynarzy.

Jadąc autostradą w kierunku na Malmö, zaledwie 30 km od Södertälje, skręcić możemy do jeszcze innego pałacu: Tullgarn. Położony nad morską zatoką powstał z inicjatywy Magnusa Juliusa De la Gardie w latach 1720-23. W 1772 roku kupił go młodszy brat Gustawa III, Fredrik Adolf. W pałacu, położony w pięknym parku, mieszkała kiedyś arcyksiężna von Habsburg, Alice Ankarcrona, żona Karola Albrechta von Habsburga. W czasie okupacji hitlerowskiej była członkiem Armii Krajowej.

Z Tullgarn niedaleko już do pełnej uroku miejscowości Trosa. Najstarsze budowle powstały jeszcze w XIII wieku, ale większość zabudowy pochodzi dzisiaj z XVIII wieku. W 1719 roku niemal całe miasto spalone zostało przez Rosjan. Od XIX wieku Trosa znana jest jako letni kurort dla mieszkańców Sztokholmu. Jedną z największych atrakcji jest organizowany od niemal 50 lat marknad (w tym roku: 8-ego czerwca), który tradycyjnie rozpoczyna sezon letni.

Tym, którzy lubią aktywny wypoczynek, należy polecić Sörmlandsleden, szlak wędrowny ciągnący się przez cały Södermanland (łącznie ok. 820 km). Pierwszy etap rozpoczyna się w Björkhagen, południowej dzielnicy Sztokholmu. Wędrówka szlakiem to okazja do znalezienie własnego “smultronställe”.

STREFA.SE