Eryk XI, król Szwecji – Władca Sepleniący

Król Eryk XI, noszący przydomek Sepleniący, zyskał sobie wielkie uznanie w Polsce za czasów panowania Henryka Pobożnego. Gdy na Polskę najechała orda mongolska pod wodzą Pajdara, cały kraj ogarnęła trwoga. Gdy Mongołowie w roku 1241 zajęli Kraków spalili całe miasto, oprócz zamku na Wawelu i kościoła świętego Andrzeja. W zachowanych zapiskach historycznych, widnieje wzmianka, jak Pobożny, zazdrościł pokoju ”w daleko położonym kraju Szwedów, w którym panuje ład i porządek”. I przede wszystkim wolny jest on od siejącego grozę i spustoszenie wojska mongolskiego.

Eryk urodził się w 1216 roku. Zmarł 2 lutego 1250 roku. Pochodził on z dynastii Erykidów,a nazwany został przydomkiem Sepleniący i Chromy. Urodził się jako pogrobowiec, był jedynym synem króla szwedzkiego Eryka X Knutsona oraz jego drugiej żony księżniczki duńskiej Rychezy, córki króla duńskiego Waldemara I Wielkiego. Czasy w jakich żył, to okres walk bratobójczych o koronę królewską, które od roku 1130 trwały przez kilkadziesiąt lat pomiędzy dwoma rodami: Swerkerydów i Erykidów.

Po śmierci Eryka X, mimo gromkiego sprzeciwu papieża, na tron szwedzki wstąpił Jan I Swerkeryd. W marcu 1222 roku, gdy Eryk syn Knutsona miał zaledwie 6 lat, król Jan I niespodziewanie zmarł. Przeciwnicy tej dynastii, wykorzystując zamęt powstały w wyniku tej sytuacji, obwołali szwedzkim królem małoletniego Eryka XI. Nowy król był zbyt młody na samodzielne rządy, dlatego też w jego imieniu rządzili krewni króla – Knut Długi. Po kilku latach Knut wystąpił przeciwko Erykowi XI i w bitwie pod Olustrą pokonał zwolenników królewskich. W zaistniałej sytuacji Eryk XI zmuszony został, aby udać się na emigrację. Pozbywszy się Eryka, Knut Długi przyjął tytuł królewski i panował jako Knut II.

Wygnanie Eryk spędził w Danii. Tam też udało mu się zebrać swoich zwolenników i przy pomocy Duńczyków, toczył kilkuletnie walki z Knutem Długim. Wreszcie w roku 1234 w jednej z bitew, Knut Długi zginął, a Eryk triumfalnie powtórnie objął tron królewski. Ceną, jaką Eryk zapłacił za ponowne objęcie rządów, było ograniczenie władzy królewskiej na rzecz Kościoła i możnych.

W czasie swego drugiego królowania, Eryk uzależnił się od swego szwagra Jarla Birgera, żonatego z królewską siostrą Ingeborgą. Jednym z epizodów ostatnich lat panowania Eryka XI była wyprawa Szwedów pod wodzą Jarla Birgera w roku 1240 na bogate ziemie Republiki Nowogrodzkiej, gdzie Szwedzi ponieśli klęskę z wojskami ruskimi pod dowództwem Aleksandra Newskiego.

Eryk XI był żonaty z Katarzyną, córką możnego Sune Folkessona, którego żona Helena pochodziła z rodu Swerkerydów. Ślub miał miejsce w roku 1243, jednak para nie doczekała się potomstwa. Eryk zmarł w 1250 roku, a jego żona, która owdowiawszy przyjęła habit mniszki, zmarła dwa lata później. Po śmierci króla, pełnię nieograniczonej władzy przejął Jarl Birger, który doprowadził do koronacji swego syna Waldemara. Nadając tym samym Szwecji nową dynastię panującą do 1363 roku.

Ewa Michałowska-Walkiewicz

Według: Anna Cisińska „Historia Polski i królów z północy”.

Lämna ett svar