Dame Robin Adair White spotkałem w Lower Hutt (Nowa Zelandia) w domu Kasi i Charlesa Waldegrave. Rozmawialiśmy o jej malarstwie i grafikach. Krytycy nowozelandzcy uznają ją za kluczową postać w ruchu regionalistycznym „Sztuka NZ XX wieku”.
Pani White dorastał na przedmieściach Auckland, jako najmłodsza z siedmiorga dzieci. Jej ojciec, Albert Tikitu White, był budowniczym i weteranem I wojny światowej i pochodził ze szczepu Ngāti Awa. Malarka ukończyła School of Fine Arts w Elam (1967), gdzie uzyskała dyplom sztuk pięknych. Jej wykładowcą w Elam był m.in. Colin McCahon, który wywarł ważny wpływ na jej dalszy rozwój i zaangażowanie jako artystki.
Po ukończeniu szkoły artystycznej White przeniosła się do Bottle Creek w Paremataw (1969), gdzie uczyła sztuki w Mana College, w którym zaprzyjaźniła się z lokalnymi pisarzami – m.in. z Samem Huntem, Fleur Adcock, Alistairem Te Ariki Campbellemi historykiem Michaelem Kingiem. W Bottle Creek artystka nauczyła się sitodruku. Wtedy to zaczęła reprodukować swoje obrazy olejne jako grafiki dla kolekcji Muzeum NZ Te Papa Tongarewa.
Historyk sztuki Jill Trevelyan zauważa, że to właśnie mieszkając w Bottle Creek, White rozwinęła swój charakterystyczny styl, ponieważ „zaczęła malować lokalny krajobraz za pomocą ostrych, rytmicznych konturów, silnego światła i płaskich bloków kolorów”. White stała się znana z tych prac, które często przedstawiały sceny z życia małego miasteczka, takie jak: ciężarówki z płaskim łóżkiem i sklepy z rybami i frytkami.
Malarka jest wyznawcą Baháʼí. W roku 1972 przeniosła się do Portobello, niedaleko Dunedin (Wyspa Południowa), gdzie poznała swojego męża, również wyznawcę Baháʼí. W roku 1982 White i jej rodzina przenieśli się do Republiki Kiribati, gdzie zamieszkali na głównym atolu wyspiarskiego archipelagu – Tarawie, pracując ze wspólnotą bahaicką.
White wróciła do Nowej Zelandii w roku 1999 i zamieszkała w Masterton, gdzie nadal pracuje z tkaczami i artystami z całego Pacyfiku. W roku 2011 była jedną z dziewięciu nowozelandzkich i australijskich artystów wybranych do udziału w wycieczce badawczej i projekcie wystawienniczym „Kermadecs” zorganizowanym przez Pew Research Center. White reprezentowała też Nową Zelandię na wielu międzynarodowych wystawach, w tym na VI Międzynarodowym Biennale w Sydney i pierwszym Triennale Sztuki Współczesnej Azji i Pacyfiku w Brisbane. Wzięła ponadto udział w VI Triennale Sztuki Współczesnej Azji i Pacyfiku.
Jej wielka miłość do kultury Pacyfiku obrała nowy kierunek we wspólnym tworzeniu sztuki. Powstałe obrazy, wyprodukowane z małą grupą kobiet Kiribati, Fidżyjczyków, Nowozelandczyków, a ostatnio energicznej tongijskiej współpracowniczki Ruhy Fifity, rozszerzyły jej repertuar poza malarstwo i grafikę w kierunkach całkowicie nieprzewidzianych wcześniej – takich jak: tkactwo liści pandanusa, mieszane media piupiu i produkcję tapa.
White wyprodukowała jedne z najbardziej kultowych obrazów sztuki nowozelandzkiej w drugiej połowie XX wieku. A jej prace znajdują się we wszystkich większych kolekcjach w całym kraju. Jej wspólne prace znajdują się w kolekcjach publicznych w całej Australii i NZ – w tym w Queensland Art Gallery (Brisbane), National Gallery of Australia (Canberra) i Museum of New Zealand Te Papa Tongarewa (Wellington). Jej prace wyróżnione zostały nowozelandzkim Orderem Zasługi. Otrzymał też nagrodę Distinguished Alumni Award od University of Auckland. Została też laureatką Arts Foundation of New Zealand.
Opracowanie i zdjęcia: Leszek Wątróbski
