Położony jest w województwie lubelskim i usytuowany nad brzegiem Wisły, 3 km na południowy zachód od centrum Kazimierza Dolnego. W okolicach Mięćmierza znajduje się Krowia Wyspa będąca rezerwatem ptactwa wodnego z licznymi stanowiskami lęgowymi wielu chronionych ptaków – m.in. ostrygojada (średniej wielkości ptak brodzącego z rodziny ostrygojadów, bliski zagrożenia wyginięciem).

Mięćmierz to stara osada flisacka o średniowiecznym rodowodzie. Jego historia sięga wieku XIV. Wieś notowana była, po raz pierwszy, w roku 1409 roku (teki archiwalne – najstarsze zapiski ziemskie lubelskiej) jako Mancimirz. Jan Długosz opisuje ją natomiast jako Manczymyr – wieś w parafii Serokomla (obecnie Janowiec na lewym brzegu Wisły). W pierwszej zaś połowie XX wieku wieś zaczęła nabierać charakteru letniskowego. Jej wyjątkowością jest unikalna drewniana zabudowa tworząca charakter „żywego skansenu”. Wiele chałup we wsi krytych jest nadal strzechą. Zachowując z zewnątrz swój oryginalny kształt, wewnątrz przystosowane są do celów letniskowych. Wiele z nich jest własnością znanych ludzi ze świata sztuki, nauki czy polityki.

W centrum wsi, na skrzyżowaniu głównych dróg dojazdowych, znajduje się zabytkowa drewniana kryta gontem studnia, z której do dnia dzisiejszego nabiera się wodę ręczną pompą. Do najciekawszych obiektów Mięćmierza zaliczyć także można zabytkowy wiatrak przeniesiony tam z Osin w roku 1986; chałupa (z roku 1850) przeniesiona tam z Kurowa w roku 1982 znajdująca się w pobliżu wiatraka, posiadająca ściany konstrukcji wieńcowej z bali zakończonych w „jaskółczy ogon” i dach pokryty trzciną: chałupa ze wsi Młynki, przeniesiona w roku 1975, zbudowana z bali w „rybi ogon” z dachem czterospadowym z facjatkami pochodząca z XIX wieku oraz ruiny willi Stanisława Szukalskiego* z 1910 r. projektu inż. Jana Albrychta na Albrechtówce (Albrychtówce).         

W 2009 roku podczas organizacji Europejskich Dni Dziedzictwa w Kazimierzu Dolnym Towarzystwo Opieki nad Zabytkami umieściło nad brzegiem Wisły granitowy głaz upamiętniający akcję ratowania przez tamtejszych mieszkańców narodowych skarbów ze Wzgórza Wawelskiego, które dotarły tu drogą rzeczną na początku września 1939 roku.

Mięćmierz jest obecnie miejscem znaczących wydarzeń kulturalnych za sprawą Galerii KLIMATY i artystów tam tworzących. W starej stodole organizowane są latem koncerty, wystawy i spotkania autorskie. Do kalendarza wydarzeń artystycznych weszły na stałe także wystawy organizowane na płocie w centrum wsi.

Tekst i zdjęcia: Leszek Wątróbski