”Sonety krymskie” Adama Mickiewicza to nie tylko poetycki zapis podróży po obcym kraju, ale również podróż w głąb siebie. W świat uczuć i metafizyki.
Nowatorski charakter ”Sonetów”, wydanych po raz pierwszy w Moskwie w 1826 roku – przede wszystkim ”Sonetów krymskich”, nie przypadł do gustu krytykom literackim, którzy należeli do obozu klasyków. Nie podobało im się, że Mickiewicz bawi się tematyką miłosną, sprowadzając szlachetne uczucie do zwykłego flirtu. Ale dla wielu polskich czytelników ”Sonety” były rewelacją. Wydanie polskie szybko zniknęło z półek księgarskich. Jak pisała Leokadia Maluszewska ”po pierwsze, miał na to wpływ rozgłos, jaki poeta zdobył nie tylko jako filomata głoszący hasło Ojczyzna, nauka, cnota, jako poeta wzywający do walki o wolność, głoszący wiarę w zwycięstwo i sens ofiary, jako człowiek zafascynowany ludową kulturą, literaturą i światem wartości, ale też jako czuły i samotny kochanek”.
W Szwecji Mickiewicz tłumaczony był wielokrotnie, pierwsze tłumaczenia ukazały się w 1896 roku. Szwedzcy tłumacze musieli upować się z trudnym zadaniem. Zauważył to już przy szwedzkim wydaniu ”Ballad i romansów” badacz literatury, Zbigniew Fiolejeswski: Zbytnie odbieganie od norm wersyfikacji szwedzkiej stanowi niewątpliwie tu i ówdzie przeszkodę dla czytelnika szwedzkiego w lekturze zbioru, ale jeśli pamiętać, że przekład liryki polskiej na język grupy germańskiej jest w ogóle przedsięwzięciem niemal beznadziejnym, to należy stwierdzić, że niektóre przynajmniej ballady w tłumaczeniu Jensena (np. „Trzech Budrysów“) w dość szczęśliwy sposób łączą wierność formy oryginału z duchem języka przekładu i świadczą o niewątpliwym talencie Jensena jako tłumacza poetyckiego.” W 1989 roku Jensen przetłumaczył dwa sonety krymskie ”Sonetter från Krim”: Bakczysaraj i Grób Potockiej.
Nigdy jednak ”Sonety” nie zostały przetłumaczone w całości. Do teraz. Podjął się tego Gregor Wróblewski, znany animator kultury, artysta, były szef Tensta Konsthall. ”Sånger från Krim” w interpretacji Wróblewskiego uzupełniają szwedzki dorobek translatorski dzieł Adama Mickiewicza. Językozawcy zapewne zechcą porównać jensenowskie tłumaczenia sonetów (”Bachtjisaraj” u Jensena z ”Bakcisaray” u Wróblewskiego i ”Vid Potockas grav” u Jensena z ”Maria Potockas grav ” u Wróblewskiego). Ale nie to chodzi. Po raz kolejny szwedzki czytelnik otrzymał szansę zapoznania się z klasyką polskiej literatury i to stanowi wartość nadrzędną.
Sonety wydane zostały z przekonywującymi, ciekawymi ilustracjami Hansa Löfgrena.
NGP
