Mariane Theresia Sophie (Maria Zofia) Stebnowska. W Szwecji znana bardziej jako Maria Sofia Karsten (född Stempkosta – jak podają mylnie szwedzkie źródła). Polska śpiewaczka operowa, aktorka i klawesynistka. Urodziła się 13 czerwca 1753 roku, zmarła 16 lutego 1848 w Drottningholm). Do SzwecjiCzytaj dalej
BaNeFF VIII: Kłopoty z różnorodnością
Osiem pokazanych w Sztokholmie filmów – podczas Balkan New Film Festival – obejmuje obszar dawnej Jugosławii i dzielą się one na trzy serbskie, dwa chorwackie, po jednym z Bośni i Czarnogóry oraz jedną koprodukcję macedońsko-słoweńską. Tym razem zabrakło filmów bułgarskich,Czytaj dalej
Polska emigracja: mity i fakty
Zbliżają się wybory do Parlamentu Europejskiego, Polacy będę w nich głosować po raz czwraty. Gdy piętnaście lat temu, gdy Polska stała się członkiem Unii, a wiele krajów „Starej Europy” otworzyło swoje granice i rynki pracy dla „nowych członków Unii” (wCzytaj dalej
WYWIAD: Karp a sprawa polska
NGP rozmawia z Piotrem Poznańskim, właścicielem i założycielem Rörmossen Karpodling koło Norrtälje. Karp w Szwecji? Przecież to kraj śledzia ewentualnie łososia… Już 10 lat temu miałem marzeni by mieć własny staw z karpiami. Tak to się zaczęło. Tylko… byłaCzytaj dalej
ANDRZEJ B. LEWKOWICZ: Anatomia żebractwa
Żebranie od niepamiętnych lat było trwałym elementem szwedzkiego krajobrazu, podobnie było w całej Europie. Jednak tutaj w przeszłości starano się przeciwdziałać temu zjawisku. W XVII wieku wprowadzono dla żebraków tzw. paszporty, wyznaczano im miejsca gdzie mogą tym się zajmować. SprawdzanoCzytaj dalej
Czytając kata
Jürgen Stroop znany jest polskim czytelnikom wspomnień Kazimierza Moczarskiego ”Rozmowy z katem” (1977), a także widzom ich teatralnych adaptacji, m.in. w Teatrze Powszechnym w Warszawie w reżyserii Andrzeja Wajdy. Stroop przedstawił Moczarskiemu w czasie długiego wspólnego pobytu w celi śmierciCzytaj dalej
Pani Róża
Moja aktywność, determinacja i góralska upartość zaprowadziły mnie na właściwą drogę. Malarstwo artystyczne to moja wielka pasja, radość życia i wymowa mojej duszy. Przepiękna historia pisana ręką Boga – mówi Halina Bartoszek. W Szwecji mieszka od czterech lat. To pewnieCzytaj dalej
ZYGMUNT BARCZYK: Brugia, czyli co mogą mosty pana starosty
Smultronställe to dobry szwedzki wynalazek. Lubimy miejsca „tam, gdzie rosną poziomki”. Intymne, poniekąd przywłaszczone. Moje smultronställen to miasta, które lubię odwiedzać, niewielkie ale misterne, same w sobie będące dziełem sztuki. Przywłaszczyłem je sobie. Moje miasta poziomkowe. Brugia to w oryginaleCzytaj dalej
Dorwać Michnika
Pytanie tylko: którego? Trudno mieć wątpliwości, że sprawa Stefana Michnika, byłego sędziego z czasów stalinowskich, który po 1968 roku emigrował do Szwecji i mieszka tutaj do tej pory, ma bardziej charakter polityczny, niż chodzi o wymierzenie sprawiedliwości. Władze w WarszawieCzytaj dalej
Biedny jak szwedzki emeryt
Szwedzcy emeryci nie mają lekko. Według najnowszych statystyk, co najmniej milion szwedzkich emerytów żyje na skraju ubóstwa. Średnia szwedzka emerytura to około 13,5 tysiąca koron. Najczęściej niskie emerytury mają kobiety, gdyż wbrew powszechnemu przekonaniu, to one wykonywały najczęściej nisko płatnąCzytaj dalej
WYWIAD: Ja się nie uważam za wieszcza sztuki
NGP rozmawia z artystą malarzem Tomaszem Hołujem Kiedy przyjechałeś do Szwecji? Urodziłem się w Krakowie, tam też się wychowałem, mieszkałem w różnych miejscach w Polsce, przez pewien czas w USA, jako muzyk dużo podróżowałem po Europie z grupą Osjan, ażCzytaj dalej
Wojna ze Szwedem
W 1905 roku literacką Nagrodę Nobla otrzymał za „Quo Vadis?” poddany carski, Polak Henryk Sienkiewicz, ale w pamięci i sercach Polaków zapisał się przede wszystkim trzema książkami, nazywanymi Trylogią: „Ogniem i Mieczem”, „Potop”, „Pan Wołodyjowski”. Było to epickie dzieło naCzytaj dalej
Kursk. To już przerabialiśmy
To nie pierwszy film o słynnej katastrofie rosyjskiej łodzi podwodnej niemal dwie dekady temu. Ten sam temat podjął, w konwencji utworu z kluczem, amerykański film ”K-19, the widowmaker” (2002) w reżyserii Kathryn Bigelow. Ukazał jakby syndrom ucznia czarnoksiężnika, bowiem SowieciCzytaj dalej
Przepraszam, czy tu plują?
By nie stracić resztki szacunku dla wielu ludzi, to blokuję informacje od sporej części ”moich znajomych” na Facebooku (na razie ich ”nie wyrzucam”, może się zmienią?). Z innymi, o których wiem, że głoszą kontrowersyjne (z mojego punktu widzenia) poglądy oCzytaj dalej
”Dywizjon 303” w kinie Zita: 19 lutego
Specjalny pokaz filmowy w kinie Zita: Dywizjon 303 19 lutego 2019, godz. 18.00 Zita Folkets Bio Birger Jarlsgatan 37, Sztokholm Wstęp wolny! Ze względu na problemy techniczne, które wystąpiły podczas pokazu filmu Dywizjonu 303 w ramach V4 Film Week wCzytaj dalej
Michnik pozostanie w Szwecji
Sąd Rejonowy w Göteborgu nie wyraził zgody na wydanie polskim władzom Stefana Michnika. Powodem odmowy jest przedawnienie zarzucanych Michnikowi czynów oraz jego szwedzkie obywatelstwo. Z protokołu posiedzenia sądu, które miało miejsce 4 lutego i odbyło się bez udziału stron postępowania,Czytaj dalej
Polscy strażacy uhonorowani w Parlamencie Europejskim
W Parlamencie Europejskim w Strasburgu na początku lutego 2019 roku została otwarta wystawa poświęcona polskim strażakom, którzy walczyli z pożarami w Szwecji. Wydarzenie zorganizował europoseł Czesław Hoc (PiS) we współpracy z MSWiA i Komendą Główną Państwowej Straży Pożarnej. Jak informuje PAP, na 24 panelach zaprezentowano zdjęcia strażaków wykonane podczas ubiegłorocznejCzytaj dalej
W Sztokholmie powołano Stowarzyszenie ”Waza”
Z inicjatywy Ambasady RP w Sztokholmie oraz grupy kilkorga Polaków prowadzących działalność biznesową i naukową w Szwecji powołano w Sztokholmie Stowarzyszenie „Waza”. Na stronie internetowej Ambasady RP czytamy: Stowarzyszenie „Waza” powstaje z inicjatywy Ambasady RP w Sztokholmie oraz grupy kilkorgaCzytaj dalej
Szwedzka monografia powstania w getcie warszawskim
Bene Merito to medal przyznawany przez ministra spraw zagranicznych obywatelom polskim oraz obywatelom państw obcych za działalność wzmacniającą pozycję Polski na arenie międzynarodowej. To honorowe odznaczenie ustanowione zostało 10 lat temu. Właśnie przyznano go mieszkającemu w Skövde Arturowi Szulcowi, jednemuCzytaj dalej
TADEUSZ URBAŃSKI: Bajkowy dziwak czyli Brzydkie Kaczątko
Za życia był pośmiewiskiem, ale tylko w rodzinnej Danii. Niezgrabny marzyciel gdy zyskał światową sławę pisarza dla dzieci był rozgoryczony, bo ambicje miał wieksze. Chciał pisać dla dorosłych! Napisał 156 bajek, będących dziś w większości częścią kanonu literatury dziecięcej, aleCzytaj dalej
ANDREW SZMALICHULSKY: Chałrzesz ar ju?
Robimy, co możemy żeby wejść do wielkiego świata, choćby do Europy, i to się nam z wolna udaje. Ale aby wejść na mur i mucha nie siada, robotnik budowlany z Supraśla musi, tak jak chociażby jego szwedzki odpowiednik, znać językCzytaj dalej
Pomarcowe wygnanie: Prywatny akt okarżenia
„Zapiski z wygnania” Sabiny Baral nie są przyjemną lekturą. Choć bardzo interesującą, pouczającą i przejmującą. Sabina Baral jest spełnioną życiowo i zawodowo businesswoman, matką, żoną. Od czterdziestu lat obywatelką USA. To, co jest interesujące ze szwedzkiej perspektywy, to fakt, iżCzytaj dalej
WYWIAD: Ta sama myśl może już się nie powtórzyć
NGP rozmawia z Barbarą Kobos-Kamińską. Mówi po szwedzku, a myśli po polsku. Tak ktoś napisał w jednej z recenzji o Pani książkach… Tak napisał jeden z dziennikarzy w Oleśnicy, gdzie miałam kilka lat temu wieczór autorski. To było związaneCzytaj dalej
Farida i Andrzej Szpak w hołdzie Czesławowi Niemenowi: Malmö – 5 maja
Nazywali ją”Muzą Niemena”. W 1970 Czesław Niemen usłyszał ją na festiwalu Cantagiro, gdzie śpiewała piosenkę Pensami stasera. Pod wrażeniem jej talentu zaprosił ją na festiwal w Sopocie w tym samym roku. Na festiwalu otrzymała Nagrodę Dziennikarzy. Farida (właściwie Concetta Gangi, ur.Czytaj dalej
W Sztokholmie zmarła dr Wanda Flur
6 lutego 2019 roku zmarła w Sztokholmie w wieku 88 lat, po długiej chorobie, doktor Wanda Flur. Była wieloletnią i bardzo aktywną członkinią Polskiego Związku Medycznego w Sztokholmie. Wanda Flur urodziła się 14 sierpnia 1930 roku. W Szwecji mieszkała kilkadziesiątCzytaj dalej
TERESA URBAN: Feministki
Nie jestem feministką, tylko humanistką. Pragnę, aby wszyscy uczciwi ludzie – bez względu na płeć – cieszyli się poważaniem i dzielili te same przywileje i obowiązki. Jednocześnie podziwiam i szanuję sufrażystki/feministki za ich długą i ofiarną walkę o równe prawa, którąCzytaj dalej
Sztokholmska gwiazda Mediów Narodowych
Stoimy na skraju przepaści. Najbliższy rok jest decydujący dla Polski. Bardzo mnie niepokoi rozwój sytuacji w Kraju… Tak mówi pani Joanna Teglund (58 lat), mieszkająca od 1981 roku w Szwecji. Wbrew pozorom pani Teglund nie ma na myśli łamania prawa,Czytaj dalej
PROMOCJA KSIĄŻKI: Maria Kabała Rejment ”Przez morze do szczęścia”. 7 marca
Stowarzyszenie Polek w Szwecji wraz z Towarzystwem Przyjaciol Biblioteki Polskiej w Sztokholmie zapraszaja na promocję książki Marii Kabały-Rejment ”Przez morze do szczęścia” Promotorem spotkania jest prof. Anna Małgorzata Packalén-Parkman Oprawa muzyczna: Teresa Tutinas, Stanisław Rejment, Witold Robotycki i Janusz Słotwiński. SpotkanieCzytaj dalej
2018 – rok rekordów dla Port of Ystad
Statystyki z ubiegłego roku wyraźnie pokazują, że w Porcie Ystad po raz kolejny pobito szereg rekordów – odnotowano m.in. wyraźny wzrost ogólnej ilości przewiezionych ładunków (cargo), a także liczby ciężarówek, aut osobowych oraz pasażerów. Port of Ystad jest największym szwedzkim portem obsługującym codzienneCzytaj dalej
ANDRZEJ SZMILICHOWSKI: Samo przez się
Życie, jak je zdefiniować? Dożywotni, trochę śmieszny byt, uhonorowany przywilejem myśli, utrzymywany przy życiu błyskami boskiego dynama, nagrodzony świadomością? Akt duchowej odwagi zbierający światło i zamieniający je w życzliwie myśli i słowa? Świadomość zanurzona w mrocznej bezgranicznej gwiezdnej naznaczonej bezwzględnąCzytaj dalej
Cnota dawno utracona
Wódz co prawda nie ma karty bankowej ani prawa jazdy, ale za to ma charpkę na wieżowce. O ile jednak karta bankowa i umiejętność jeżdżenia samochodem nie muszą być standardem dla polityków, to rozgraniczenie między biznesami a działalnością polityczną standardemCzytaj dalej
Szwedzka powieść o łódzkim getcie
Dość już obszerną literaturę o łódzkim getcie (przykładowo: prace Lucjana Dobroszyckiego, I.H. Rubina, ”Kupiec łódzki” Adolfa Rudnickiego czy ”Fabryka muchołapek” Andrzeja Barta) wzbogacił parę lat temu szwedzki pisarz Steve Sem-Sandberg. Po około pięciu latach badań archiwalnych wydał powieść ”De fattigaCzytaj dalej
LUDOMIR GARCZYŃSKI GĄSSOWSKI: Bajka o prawdziwym komuniście
Swego czasu napisałem ”Bajkę o dobrym komuniście” Mieczysławie Franciszku Rakowskim. Dziś piszę o prawdziwym komuniście zmarłym w 2010 roku – Kazimierzu Mijalu. W archiwach rodzinnych znalazłem wizytówkę: ”Kazimierz Mijal” i mniejszym drukiem Szef Kancelarii Prezydenta RP. A na odwrocie tejże wizytówkiCzytaj dalej
Czy jest się czego bać?
Kim są szwedzcy naziści? Czy stanowią zagrożenie dla szwedzkiej demokracji? Po 53 latach istnienia, w 2009 roku rozwiązała się najstarsza nazistowska partia w Szwecji – Nordiska Rikspartiet. Pod koniec swojej działalności partia nie odgrywała już żadnej istotnej roli wśród skrajnieCzytaj dalej
PORTRETY: Było źle… Nie, było dużo, dużo gorzej
O historii pierwszej wojny światowej uczyłem się w szkole. Wiedziałem też coś niecoś z opowiadań mamy i starszych ludzi, natomiast czasy wojny hitlerowskiej, okupacje i epokę Stalina, przeżyłem osobiście i dzisiaj należę do tych nielicznych, którzy jeszcze żyją i mogąCzytaj dalej
ANDRZEJ SZMILICHOWSKI: Jak to na wojence ładnie, kiedy ułan z konia spadnie
Dnia trzydziestego listopada 1808 roku o godzinie 10.30, 125 szwoleżerów pod dowództwem pułkownika Jana Leona Hipolita Kozietulskiego dokonało 8 minutowej szarży na cztery hiszpańskie baterie w wąwozie pod Somosierrą, zakończone wybiciem do nogi załóg wszystkich czterech baterii, otwierając tym samymCzytaj dalej
ADOLF SZUTKIEWICZ: Takiego Go zapamiętamy
Urodził się na terenie dzisiejszej Białorusi, wychował na dalekim Kazachstanie, do Polski wrócił dopiero w 1956 roku, by znowu z niej wyjechać (zmuszony stanem wojennym i aresztowaniami) w 1983 roku. Ostatnie 26 lat spędził w Szwecji. Adolf Szutkiewicz był nietuzinkowymCzytaj dalej
PIT także dla Polaków pracujących za granicą…
Polacy, którzy pracują w Szwecji, od 1 października 2018 roku, muszą składać dwa zeznania podatkowe – jedno w kraju pracodawcy, a drugie w Polsce. To skutek wielostronnej konwencji podatkowej (MLI), która weszła w życie 1 lipca 2018 r. Za noweCzytaj dalej
DOMINIKA DEPCZYK: Jazzujące aranżacje – 13 kwietnia
13 kwietnia (sobota) w StudioLederman Teater w Sztokholmie odbędzie się koncert Dominiki Depczyk. Wraz z solistką na scenie zagrają: Witold Robotycki (fortepian), Janusz Słotwiński (kontrabas), Tomas Brockland (gitara) oraz perkusista. W repertuarze pojawią się melodyjne piosenki (po polsku, angielsku iCzytaj dalej